Triết lý là một giáo án, một sử chương, một công trình chưa hoàn thành nhưng nó sẽ được đào sâu, cắt xén, bồi bổ để thành nhân tố hữu ích và tiến bộ. Đó là triết học... Triết lý Đạo Cao Đài do Đức Chí Tôn mà có: Giáo hóa nhơn sanh cầu triết lý; Đạo truyền thiên hạ ái đồng bào. Triết học Cao Đài Giáo do Đức Hộ Pháp mà thành hình....BBT Blog sưu tầm.
THÁNH GIÁO RỜI.
Ngày 27-11-1932 (âl
30-10-Nhâm Thân).
BÁT NƯƠNG DIÊU TRÌ CUNG
Em chào mấy anh và mấy chị.
Cười… Ai đời mà thấy một chuyện dị thường như vầy bao giờ. Tiếc
cho Thiếp chẳng
hình thể mà dạy dỗ cho đặng sắp cháu thơ, phải mượn ngòi Cơ làm xác tục.
Cô hỏi mấy con gắng trả lời cho Cô dạy:
- Cô khác hơn các con vì là gì?
Cái gì? Phải đó! Nói lớn con Tranh.
Tranh bạch: . . . . . . . . . . .
.
- Có hình thể là tại sao?
- Vì linh hồn muốn đến thế đặng thân mật cùng đời, nghĩa là thân
mật cùng các con đặng yêu thương dạy dỗ các con đó. Con Tranh: Các con
đặng có hình thể thì hơn Cô hay là thua Cô?
Tranh bạch: . . . . . . . . . . .
. . .
- Không con! Hơn chứ! Hơn gì đâu, kiếm hiểu coi?
- Hơn là vì các con có đủ phương kế tỏ sự thương yêu của các
con cùng đời. Còn Cô dầu có đau đớn thương xót bao nhiêu cũng không phương tỏ
ra cho trọn đặng.
Nầy các con ôi! Cả trường thảm khổ của đời, Chí Tôn đã đào tạo ra
đây vốn là cơ thể gầy nên phương cách cho các con giồi đúc lòng thương. Các con
khởi thương ai trước đã?
Thưa: - Thương Chí Tôn trước.
- Thương ấy còn cao xa cho các con lắm! Cô hỏi các con: Đã khởi
thương từ lọt lòng mẹ trước đã?
Tranh bạch: - Thương cha mẹ.
- Phải đó con. Thương cha thương mẹ, thương cô bác, ông bà, thương
anh em, bạn tác. Chừng lớn khôn, các con mới tiếp thương ai?
Tranh bạch: . . . . . . . . . . .
. . .
- Chưa con. Thương mình chớ con. Vì thương mình trước đặng mới
biết thương người, thương người rồi mới biết thương đời, thương đời đặng mới
thương Tạo Hóa, nghĩa là Đại Từ Phụ đó các con.
- Thương Đại Từ Phụ là vì tại sao?
Không phải có bấy nhiêu là đủ con. Các con ráng kiếm hiểu, ấy là
Triết học đó. Chưa đủ con. Cười . . . Để Cô giải cho.
- Anh Cao Văn Sĩ, hiền huynh giải sao?
- Ừ, vì công sanh dục lấy mình, rồi còn cảm hóa linh tâm trên vạn
vật đặng làm Chúa thay thế cho Người. Vậy thì nhơn loại là Trưởng Nam
Tranh bạch: . . . . . . . . . . .
. . . . .
- Chưa con. Ơn sắp đặt hàng phẩm của vạn linh chớ. Vì vậy mà có
phàm có Thánh. Các con đứng địa vị cao trọng cùng thấp hèn cũng do Người định
trước.
- Hỏi vậy thì địa vị hiện hữu về thi hài các con gọi
ai là chủ?
- Diêu Trì là lò tạo, còn Bạch Ngọc là khuôn viên. Còn chủ
lò là ai đó?
- Thưa là Thầy.
- Phải đó, có một mình Chí Tôn độc quyền vi chủ mà thôi.
- Làm chủ xứng đáng tại nơi nào?
- Công bình trước đã, là vì bởi Công bình thì mới định đặng cho kẻ
dở khó trộn lộn với người hay, kẻ tà không phương giành ngôi kẻ chánh, kẻ ngu
khó lấn lướt người trí, kẻ hèn phân biệt người trọng, kẻ thiểu căn khó
sánh bực cao siêu. Vậy, thử nghĩ chẳng Công bình của Chí Tôn thì đời mới ra sao? Nói cho Cô
nghe thử. . . . . . . . . . . . . . .
- Phải loạn lạc trước đã, nhưng vì loạn lạc thì đời phải nạn
tiêu diệt lẫn nhau, gọi là Tận Thế.
Ấy vậy, ơn cứu thế của Chí Tôn là gì?
Phải. Là ơn Người tạo Đạo cho có Công bình thiêng liêng nơi hình
thể, nghĩa là: Người lấy Công bình tinh thần mà sửa cải trật tự của vật chất
loạn lạc.
Cô hỏi các con lời nầy: Đại Đạo của Chí Tôn phải ra thế nào mới
nên Chánh giáo?
Cười . . . Các con không biết đặng đâu.
Lý Trưởng huynh nói thử.
- Ôi phải làm thế nào cho các sắc nhơn sanh biết tùng Thiên mạng
mà an giữ phận mình, đừng giựt giành tranh đấu.
- Hỏi cái hại của đời đương nhiên vốn tại nơi nào?
- Phải, tại tâm lý tự cao, ỷ mình hiếp chúng, phải vậy
không?
Không
đáng phận xôn xao làm quá phận,
Không
tài ba lại trổ mặt trí mưu.
Hèn ganh sang, gây lẽ nghịch thù,
Dở
làm giỏi, đồ mưu phản phúc.
Gây
oan nghiệt bởi lòng tư dục,
Kết
oán thù vì chút đỉnh chung.
Ngoài
mặt đời ít kẻ vẫy vùng,
Ra
tuồng thế những phồn phản loạn.
Kìa
từ trước phế vua phản bạn,
Gẫm
bởi đâu tên choán sử xanh,
Cũng
là do kẻ giựt người giành,
Giành
quyền thế, giành danh giành lợi.
Gương
xấu để mặt đời chê ngợi,
Đều
cũng do khôn với ngu mưu.
Hễ
đồ vương thiên hạ mến ưa,
Còn
trộm cướp cũng chưa chi lạ.
Có
thế lực thì nên nghiệp cả,
Không
quyền hành dối trá nghèo hèn.
Cái
cơ đời lắm kẻ từng quen,
Biết
bụng thế lại khen vắng khách.
Vì
vậy mà :
Đời
đã đóng thành tuồng thành sách,
Dạy
cho nên hắc bạch màu thương.
Thương
cho đời khổ não đoạn trường,
Chẳng
khác kẻ oan ương biển thảm.
Các
con! Cô chỉ trông cậy cho các con biết thương đặng nối chí giùm Cô, còn
ngoài thế mặc trò giả trá.
Các con ra nghĩ rồi đọc lại cho hiểu bài Cô dạy đây,
rồi Cô cho vô từ đứa mà nói tương lai cho.
Cười . . . Mấy đứa lớn mà thôi, còn mấy đứa nhỏ thây
kệ nó. Cười . . .
THĂNG.
______________________________________
Tranh: Cô Tư Tranh (Phạm Tần Tranh), con gái của Đức Phạm Hộ Pháp.
Cao Văn Sĩ : Bát Nương gọi Ngài Bảo Văn
Pháp Quân Cao Quỳnh Diêu.
Lý Trưởng huynh : Bát Nương gọi Đức
Quyền Giáo Tông Lê Văn Trung, vì chơn linh của Ngài là Lý Thiết Quả, Tiên Trưởng
đứng đầu Bát Tiên.
