Chiến sĩ trận vong,
Thời nào cũng có.
Mây trời xanh hơn,
Nhớ anh: người lính.
BBT Blog.
Ông Alan Lowenthal
với việc trùng tu nghĩa trang quân đội Biên Hòa
Thanh Trúc, phóng viên RFA
2015-08-07
Dân biểu Hoa Kỳ, ông Alan Lowenthal, là người rất quan tâm
đến công việc trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa, từng gởi văn thư với 18
chữ ký của đồng viện để yêu cầu Bộ Ngoại Giao và Bộ Quốc Phòng Mỹ nêu vấn
đề Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa bị bỏ phế với chính quyền Việt Nam.
Dân biểu Alan Lowenthal đến thăm Nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa
tháng 5/2015. (Ảnh do văn phòng DB Alan Lowenthal gửi RFA)
Vận động trùng tu nghĩa trang
Trong chuyến đi làm việc tại Việt Nam hồi tháng Năm vừa qua,
ông đã ghé thăm Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa. Trở về Mỹ ông đã họp với VAF Sáng
Hội Mỹ Việt, là tổ chức đang vận động công cuộc trùng tu Nghĩa Trang Quân
Đợi Biên Hòa bao năm nay, rồi tiếp đó lại có cuộc họp liên quan khác với
VAF và đại sứ Mỹ tại Việt Nam là ông Ted Osius. Trả lời bài phỏng vấn do Thanh
Trúc thực hiện, dân biểu Alan Lowenthal cho biết:
"Thực tế tôi nghĩ đã có một ít tiến triển khá tích cực,
thế nhưng tôi không tin chắc rằng chính quyền Việt Nam sẽ đáp ứng yêu cầu cũng
như chịu hợp tác với VAF trong vấn đề trùng tu, nâng cấp, thay đổi hiện trạng
của Nghĩa Trang Biên Hòa, đưa nơi này trở về nguyên trạng một nghĩa trang
quốc gia cần được chăm sóc và cần được bảo tồn.
Chính vì VAF chủ động tìm đến và nhờ tôi giúp đỡ mà tôi đã
thực hiện chuyến đi Việt Nam để nói rằng Việt Nam nên hàn gắn và chứng tỏ sự
hiểu biết bằng cách chung tay với VAF để trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên
Hòa, trả nó về vị trí một nghĩa trang quốc gia. Việt Nam cần nhìn ra tầm quan
trọng của nghĩa trang này đối với cộng đồng người Việt bên ngoài, cần biết một
khi cho trùng tu và nâng cấp nghĩa trang này tức là thực hiện được sự hàn gắn
tích cực và đáng hãnh diện."
Việt Nam nên hàn gắn và chứng tỏ sự hiểu biết bằng cách
chung tay với VAF để trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa, trả nó về vị trí
một nghĩa trang quốc gia.
- DB Lowenthal
- DB Lowenthal
Thanh Trúc: Ông
dân biểu vừa sử dụng từ gọi là “nghĩa trang quốc gia”, xin phép được nhắc là
đối với chính phủ Việt Nam từ “national cemetery” không thể được áp dụng đối
với Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa là nơi an táng 16.000 tử sĩ miền Nam trong
cuộc chiến.
DB Lowenthal: Đó
là vấn đề. Nếu tôi nhớ không lầm, hồi năm 2006 chính quyền Việt Nam đã đổi tên
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa bằng một cái tên khác trong mục đích dân sự hóa
nó, đặt nó dưới sự quản lý của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bình Dương.
Điều đáng trách là chính quyền địa phương Bình Dương khởi sự
cắt xén, bán bớt những khoảng đất trong nghĩa trang này bất kể chính phủ trung
ương nói rằng sẽ làm việc với VAF và có thể cho VAF trùng tu nghĩa trang như
VAF đã yêu cầu và đã vận động. Chính quyền Bình Dương không muốn Nghĩa Trang
Quân Đội Biên Hòa hiện hữu, không muốn giúp đỡ cũng không muốn cấp giấy phép
trùng tu cho VAF.
Vậy khi tôi nói nghĩa trang quốc gia có nghĩa là Việt Nam
nên để cho VAF được trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa qua công việc có tầm
cấp quốc gia chứ không phải công việc trong tầm cấp địa phương hay trong
tầm cấp một nghĩa dịa dân sự. Lý do là vì theo tôi thì chính quyền địa phương
Bình Dương không có thiện chí và không cho phép thực hiện một công việc vừa
nhân đạo vừa có tính cách hàn gắn những vết thương chiến tranh còn tồn tại đến
giờ.
Thanh Trúc: Thưa
ông dân biểu Lowenthal, khi ghé thăm Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa, nay là
nghĩa trang Bình An, ông có nhìn thấy tình trạng hoang tàn đổ nát nơi đó như
trong những bức ảnh mà VAF đã chụp và đưa cho ông coi?
DB Lowenthal: Đúng
là rất khó để tìm thấy cái mình muốn thấy, nhưng cũng dễ dàng nhận ra là nơi đó
chẳng có ai quan tâm, chẳng có ai chăm sóc. Tôi nghĩ nếu được trùng tu thì đây
là một nơi đáng cho những người trở về đến viếng thăm và cho họ cái cảm giác
được chào đón trở lại. Đáng tiếc chính phủ Việt Nam không muốn thực
hiện nghĩa cử đó, không muốnchứng tỏ thiện chí cởi mở, thay đổi tư duy trong
việc tôn trọng nhân quyền của người đã chết qua việc cho VAF quyền được trùng
tu nghĩa trang này một cách chính thức.
Chính phủ VN không giữ lời
Thanh Trúc: Thưa
ông, trong lúc gặp gỡ và làm việc với viên chức chính phủ Việt Nam, ý kiến của
ông về việc cần thiết phải trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa được phản hồi
như thế nào?
DB Lowenthal: Có,
tôi có làm điều đó vì một ngày sau khi thăm viếng nghĩa trang, tôi và hai đồng
viện đã bay ra Hà Nội và đã gặp các vị lãnh đạo trong chính phủ. Đó cũng là
thời điểm chúng tôi muốn thảo luận liên quan chuyện Việt Nam gia nhập
Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP .
Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osious và dân biểu Alan Lowenthal
trong một buổi họp mặt với cộng đồng VN tại California
Trong lúc hai đồng viện của tôi, dân biểu Salmon và dân biểu
Emmers, ủng hộ ý kiến cho Việt Nam vào TPP thì tôi trong tư cách người hướng
dẫn đã phát biểu rằng tôi không thuận cho Việt Nam vào TPP trừ khi nào Hà
Nội thay đổi chính sách nhân quyền cứng rắn mà trước nhất là phải cộng tác phải
để cho những cựu chiến binh trong VAF ở ngoài được trở về để trùng tu Nghĩa Trang
Quân Đội Biên Hòa, nơi 16.000 đồng đội của họ đã nằm xuống trong cuộc
chiến.
Các viên chức chính phủ đều nói sẽ làm nhưng họ đã không giữ
lời hứa. Họ không giữ lời thì tôi cũng không bỏ phiếu cho họ vào TPP. Thế nhưng
sắp tới có một vòng biểu quyết TPP nữa, tôi sẽ cố gắng trong khả năng của
mình để thuyết phục đồng viện giữ quan điểm là Việt Nam phải thay đổi phải tôn
trọng nhân quyền trước, phải giúp VAF trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa,
phải chấm dứt chuyện gây khó dễ dân chúng vân vân ... rồi mới tính được
chuyện vào TPP.
Theo tôi thì chính quyền địa phương Bình Dương không có
thiện chí và không cho phép thực hiện một công việc vừa nhân đạo vừa có tính
cách hàn gắn những vết thương chiến tranh còn tồn tại đến giờ.
- DB Lowenthal
Theo tôi hiểu chí ít thì phó thủ tướng Việt Nam và thứ
trưởng Sơn (Bộ Ngoại Giao) đã nói được cho việc trùng tu, thế nhưng chính quyền
địa phương (Bình Dương) chẳng những không chịu cấp giấy phép cho VAF mà còn
ngưng lại mọi kế hoạch hợp tác trong việc này. Đó là vấn đề.
Thanh Trúc: Thưa
ông, hôm 12 tháng Bảy, trong cuộc họp tiếp theo giữa ông với đại sứ Mỹ tại Việt
Nam, ông Ted Osius, và đại diện VAF, ông đại sứ có ủng hộ việc trùng tu Nghĩa
Trang Quân Đội Biên Hòa không và có hứa sẽ làm gì không?
DB Lowenthal: Có
hai điều. Khi nghe VAF nói là hiện có nhiều hộ gia đình đang sống trong nghĩa
trang, ông đại sứ cho rằng dời những người này rất khó vì chừng như họ mua đất
trong nghĩa trang mà chính quyền địa phương đã cắt xén để bán cho họ. Ông đại
sứ hứa ông sẽ cố gắng tìm cách giải quyết chuyện vừa nói.
Điểm thứ hai, khi nghe nói về việc tìm kiếm hài cốt tù cải
tạo chết trong những trại tập trung trước kia, ông đại sứ cho rằng đây là
công việc vô cùng quan trọng và ông sẽ bằng mọi cách giúp người thân trong nước
hoặc bên ngoài có phương tiện tìm kiếm, xét nghiệm DNA để nhận dạng, mang
hài cốt ra khỏi nước để an táng hoặc là đưa vào chôn cất và lập mộ ngay tại
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa đang cần được trùng tu này.
Thanh Trúc: Xin
cảm ơn dân biểu Alan Lowenthal và thời giờ của ông cho bài phỏng vấn này
