Đọc bức ảnh thứ ba trong bài thấy chủ tịch Quang xụ mặt, ảnh kế đó là dân chúng tươi tắn quá chừng. BBT. Blog
'Tôn trọng nhân quyền
ở Việt Nam không phải là mối đe dọa cho xã hội'
· 24/5/2016..VOA
Steve Herman
Trong một bài phát biểu nhìn về phía trước, Tổng thống Barack Obama nói với người dân Việt Nam rằng họ và nhân dân Mỹ đang “cùng nhau bước vào một cuộc hành trình 100 năm.”
Tổng thống Mỹ Barack Obama đọc diễn văn tại Trung
tâm Hội nghị Quốc gia ở
Tổng thống Obama tiên
đoán, “Với chuyến thăm này, chúng ta đã đặt mối quan hệ của chúng ta vào một
nền tảng vững chắc hơn trong nhiều thập niên sắp tới.”
Mối quan hệ có liên
quan đến hai nước cựu thù có trở nên vững mạnh hơn hay không, như ước muốn của
ông Obama, có thể phụ thuộc vào người kế nhiệm ông ở Tòa Bạch Ốc vào tháng
giêng tới.
Ông Simon Tay, chủ
tịch Viện Quốc tế Vụ của Singapore, nói: “Dù sao khi còn là Ngoại trưởng, bà
Hillary Clinton đã đóng một vai trò chính trong việc hỗ trợ cho chính sách xoay
trục sang châu Á. Nhưng nếu ông Trump lên làm tổng thống thì mọi dự đoán đều
sai trật có liên quan đến ASEAN, Việt Nam và khá nhiều vấn đề khác, kể cả
thương mại.”
Cử tọa nghe bài phát
biểu về nhiều vấn đề của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, gồm hơn 2.000 người, kể cả một số
giới chức chính phủ Việt Nam.
Bài phát biểu cũng đề
cập đến đề tài rất nhạy cảm là nhân quyền.
Tổng thống Obama nêu
ra rằng những quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí, cũng như những quyền tự
do hội họp đã được ghi trong hiến pháp Việt Nam. Ông cũng nói về việc mở cửa
tiến trình chính trị của Việt Nam cho các ứng cử viên bên ngoài đảng Cộng sản.
Tổng thống Obama nói,
“Theo quan điểm của tôi, tôn trọng các quyền này không phải là một mối đe dọa
đến sự ổn định.”
Theo các nhà hoạt
động, có hơn 100 tù nhân chính trị ở Việt Nam, thêm nhiều người khác đã bị bắt
giữ trong tuần qua.
Trước bài phát biểu
hôm nay, ông Obama đã gặp 6 thành viên xã hội dân sự Việt Nam, và nói rằng có
“những lãnh vực đáng quan ngại đáng kể” về quyền tự do chính trị và ông ca ngợi
những người Việt Nam “sẵn sàng lên tiếng.”
Ông Obama nêu ra rằng
có “nhiều nhà hoạt động khác được mời đã bị ngăn không đến dự vì nhiều lý do
khác nhau.”
Tiến sĩ Nguyễn Quang A chuẩn bị đi gặp Tổng thống Obama. Ông
post trên trang Facbook của mình: Có thể bị chặn, bị bắt. Báo trước để bà con
được rõ. Khổ các bạn an ninh thức thâu đêm (23 giờ hôm qua cả chục cậu ngồi bên
nhà đối diện).
Nhà bất đồng chính
kiến Nguyễn Quang A nói với các phóng viên rằng ông đã bị cảnh sát ép buộc lên
một chiếc xe hơi và bị lái ra khỏi Hà Nội và cầm giữ hơn 5 tiếng đồng hồ, ngăn
không cho ông gặp tổng thống Hoa Kỳ.
Đối với tổ chức phi
chính phủ Human Rights Watch, các nhận định của tổng thống và bản thông cáo
chung chưa đi đủ xa.
Ông Phil Robertson,
phó giám đốc chi nhánh châu Á của Human Rights nói, “Tôi phản đối việc ông mô
tả là đã có tiến bộ khiêm nhường tại Việt Nam…đã có rất ít hoặc không có tiến
bộ ở Việt Nam.”
Ông Robertson nói với
đài VOA rằng các tổ chức nhân quyền đã được Tòa Bạch Ốc và bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
hứa là sẽ có tiến bộ đáng kể được Việt Nam chứng minh trước khi lệnh cấm bán vũ
khí của Washington đối với Hà Nội được hoàn toàn dỡ bỏ, vừa được thông báo hôm
qua.
Ông Robertson khẳng
định, “Hoa Kỳ nhận được gì? Họ chẳng nhận được gì cả. Chỉ nhận được một quả
trứng ngỗng to khi nói về nhân quyền.”
Ông Robertson cũng chỉ
trích những sự đề cập đến nhân quyền trong bản thông cáo chung là “không có mấy
thực chất.”
Một đảng tranh đấu cho
dân chủ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật của Việt Nam bày tỏ một phản ứng nhiệt
thành hơn trước các nhận định của ông Obama ở Hà Nội về nhân quyền, và nói rằng
ông đã phác thảo một “triển vọng hướng tới phía trước cho mối quan hệ song
phương và một lập luận mạnh cho một nước Việt Nam tự do.”
Bài phát biểu được
nhiều người theo dõi và chuyến thăm Việt Nam của tổng thống sẽ gây “khó khăn
hơn nữa cho giới lãnh đạo cộng sản biện minh cho hiện trạng, che giấu những vụ
vi phạm nhân quyền.” Đó là nhận xét trong một thông cáo của ông Hoàng Tứ Duy,
phát ngôn viên đảng Việt Tân có trụ sở ở Hoa Kỳ, và nhận là có các thành viên ở
Việt Nam.
Không nêu đích danh
Trung Quốc, Tổng thống Obama cũng lập lại quyền tự do hàng hải và nói Hoa Kỳ sẽ
ủng hộ quyền đó của các quốc gia khác.
Tổng thống Hoa Kỳ được
hoan hô nồng nhiệt khi tuyên bố, “Các quốc gia lớn không nên bắt nạt các nước
nhỏ.”
Trong chuyến thăm đầu
tiên đến Việt Nam, hôm qua ông Obama đã trao cho chủ nhà một món quà mà họ đã
hy vọng: đó là dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương của Hoa Kỳ.
Tổng thống Obama phủ
nhận việc dỡ bỏ lệnh cấm là có liên kết đến những quan ngại ngày càng tăng về
các hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông đang có tranh chấp.
Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu trong cuộc họp
báo chung với Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang tại Hà Nội, ngày 23/5/2016.
Tổng thống Obama nói Hoa Kỳ và Việt Nam vẫn còn những bất đồng về nhân quyền và
mỗi thương vụ bán vũ khí sẽ được xét duyệt trên căn bản từng trường hợp một.
Nhưng báo Global Times
của Trung Quốc, do đảng Cộng sản điều hành trong số phát hành hôm nay nói rằng
lời khẳng định của ông Obama dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí không có liên kết với
việc kiềm chế Trung Quốc là một lời nói dối.
Báo này nói Hoa Kỳ
“đang lợi dụng Việt Nam để khuấy động thêm rắc rối ở Biển Đông mà Bắc Kinh đòi
chủ quyền.
Một số nhà phân tích
gọi chuyến thăm của ông Obama là biểu tượng cho thành công của chính sách “xoay
trục sang Châu Á” của chính quyền.
Ông Murray Hiebert, cố
vấn cấp cao cho chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và
Sách lược CSIS, nói: “Quyết định của Tổng thống đưa tiến trình bình thường hóa
giữa hai nước kình địch ở chiến trường tiến xa thêm một bước và đem lại cho
Việt Nam một lá chắn chống lại thái độ ngày càng hung hăng của Trung Quốc ở
Biển Đông.”
Giáo sư môn khoa học
chính trị tại trường Đại học New South Wales ở Australia, ông Carl Thayer nói
việc dỡ bỏ lệnh cấm vận sẽ giúp bình thường hóa các quan hệ ngoại giao.
Nhưng ông Thayer nói
nhân quyền vẫn còn là một yếu tố chủ chốt trong chính sách của Hoa Kỳ, với việc
dỡ bệnh lệnh cấm vận là “một sự đáp trả chính trị và ngoại giao cho sự hợp tác
của Việt Nam.”
Ông Thayer nói với đài
VOA: “Nhưng trong một ý nghĩa thực tế thì chưa có thay đổi nào. Lệnh cấm vận vũ
khí nay được dỡ bỏ Việt Nam vẫn phải thông qua những hạn chế giống như bất cứ
ai muốn mua vũ khí của Hoa Kỳ, và chính sách của Hoa Kỳ có liên quan đến nhân
quyền vẫn có hiệu lực.”
Các lợi ích đối với
Việt Nam từ sự thay đổi mang ý nghĩa một sự chấm dứt “kỳ thị chính trị” trong
khi Hoa Kỳ gỡ bỏ một trở ngại chính cho công cuộc hợp tác quốc phòng. Nhưng ông
Thayer nói ngay lúc này Việt Nam sẽ dựa vào đối tác lâu dài là Nga để mua các
khí tài quân sự chính.
“Thiết bị hiện đại nhất
của Việt Nam là chiến đấu cơ Sukhoi Su-30, các tàu lớp Gepard, các tàu ngầm lớp
Kilo, đều là của Nga.”
Song ông Thayer dự
kiến Việt Nam sẽ trông đợi vào Hoa Kỳ về kỹ thuật thông tin liên lạc hiện đại,
tình báo và radar ven biển, kỹ thuật thám thính và trinh sát để nắm bắt tình
hình trên biển.
Người dân chờ đón Tổng thống Obama bên ngoài chùa
Ngọc Hoàng tại TpHCM, ngày 24/5/2016.
Nhà khoa học chính trị
người Thái Lan, ông Thitinan Pongsudirak của trường Đại học Chulalongkorn mô tả
việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí là “một dấu mốc quan trọng” trong bang giao Việt-Mỹ.
Ông Thitinan nói cả
hai nước đều có nhu cầu xây dựng mối bang giao.
Ông nói với đài VOA:
“Việt Nam thực sự cần Hoa Kỳ để đối trọng với Trung Quốc và đồng thời Hoa Kỳ
muốn xây dựng và củng cố một di sản mà ông Obama đề ra dưới sách lược tái quân
bình. Vì thế theo tôi Hoa Kỳ đang thực sự đẩy mạnh thế bài ở khắp các khu vực,
nhất là trong mặt trận hàng hải.”
Nhưng Trung Quốc đã
xây dựng ảnh hưởng ngoại giao trên đất liền ở đông nam châu Á, nhất là ở
Cambodia, Thái Lan và Lào – trong khuôn khổ Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á
ASEAN. Và Philippin cũng chống lại các khẳng định chủ quyền nhiều hơn của Trung
Quốc ở Biển Đông và đã trông đợi vào sự hỗ trợ ngày càng tăng của Hoa Kỳ.
Ông Thitinan nói:
“Điều này có nghĩa là Bắc Kinh sẽ bị đặt thêm dưới áp lực và Bắc Kinh nay có
thể bị thúc đẩy phải tìm cách chia rẽ ASEAN nhiều hơn bởi vì Bắc Kinh sẽ cảm
thấy bất an hơn từ mối quan hệ được tăng cường và củng cố một mặt giữa Hoa Kỳ
và Philippin và mặt khác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.”
▶
Ông Tay ở Singapore
nói với đài VOA: “Trong ý nghĩa đó, thì ASEAN có nguy cơ bị phá vỡ, tầm quan
trọng của ASEAN sẽ bỗng dưng bị suy yếu và mỗi nước sẽ trở thành một vệ tinh
của một cường quốc này hay cường quốc kia.”
Mặc dầu là một thành
viên chủ chốt trong Hiệp định Hợp tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương TPP do Hoa
Kỳ lãnh đạo, Việt Nam cũng dựa vào Trung Quốc về mậu dịch và đầu tư thương mại
và Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam.
Ông Thitinan nói:
“Trung Quốc là một nước láng giềng khổng lồ mà Việt Nam không thể khiêu khích.
Đồng thời, Việt Nam đang dùng TPP như cách thức để bảo hiểm. Vì vậy Việt Nam đã
đặt một chân vào phe của Mỹ rồi – đồng thời Việt Nam không muốn công khai khiêu
khích phía Trung Quốc – đây là một trò chơi sách lược địa chính của Việt Nam.”
Tổng thống Obama sẽ
đến thành phố Hồ Chí Minh, trước khi là Saigon, nơi trọng điểm được chuyển qua
thương mại với một bài phát biểu trước các doanh gia và các nhà lãnh đạo doanh
nghiệp.
