Nhưng ông viết: Đặc biệt là những Phật tử khắp cả nước sẽ hết sức bất bình dẫn đến phẫn nộ.....thì Tôi thấy buồn nôn. Lý do Phật tử hiện nay đa phần theo Phật Giáo VN (do cộng sản lập//nên chẳng bao giờ lên tiếng). Còn PG VN Thống nhất đã bị cộng sản không cho hoạt động tôn giáo thì làm cách gi lên tiếng được???... Chính GS Tương Lai là người góp phần vào bịt miệng PGVNTN khi làm việc với Thủ Tướng Võ Văn Kiệt... Nay ông giả vờ gộp cả hai làm một. Thứ nữa GS Tương Lai viết:... một dân tộc chưa hề biết cúi đầu....là đúng nhưng bản thân GS đã cúc cung phụng sự cộng sản đến khi Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng đá đít mới thôi nên không có tư cách viết câu như vậy... Tôi không đồng ý với GS Tương Lai nhưng vẫn đăng bài để rộng đường dư luận
8405. Thư của Giáo sư Tương Lai gửi Đại sứ Mỹ
Posted by adminbasam on 23/05/2016
BVN.
Tp
Hồ Chí Minh ngày 22.5.2016
Kính
gửi Ngài Đại sứ Ted Osius,
Đã
từng quen biết và tin tưởng ngài qua những lần tiếp xúc với Ngài và với những
quan chức ngoại giao của Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội và Tổng lãnh sự quán Mỹ tại
thành phố Hồ Chí Minh, tôi muốn trao đổi với Ngài một vấn đề mà theo nhận thức
của tôi là hết sức cấp bách và tế nhị vào dịp Tổng thống Barack Obama đến Việt
Nam và thăm TP Hồ Chí Minh.
Theo
bản tin của BBC ngày 21.5.2016 về “Lịch trình của Tổng thống Obama ở Việt
Nam”, dẫn lời của Phó cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes khi đến Thành phố
Hồ Chí Minh thì “ngay lập tức, Tổng thống sẽ đến thăm Chùa Ngọc Hoàng (Phước
Hải) để bày tỏ thành kính
và ngưỡng mộ truyền thống văn hóa Việt Nam”.
Chúng
tôi hết sức ngỡ ngàng về tin này. Vì sao các ngài lại chọn chùa Ngọc Hoàng
(Phước Hải tự) để Tổng thống đến thăm để “bày tỏ thành kính và ngưỡng mộ
truyền thống văn hóa Việt Nam“? Vậy “Chùa Ngọc Hoàng” có lai lịch ra sao?
Theo
Wikipedia (Bách khoa toàn thư mở) thì:
“Ngôi
chùa vốn là một điện thờ Ngọc Hoàng Thượng đế do một người tên Lưu Minh (pháp
danh là Lưu Đạo Nguyên, người Quảng Đông, Trung Quốc) xây dựng vào khoảng đầu
thế kỷ 20 …Năm 1982, Hòa thượng Thích Vĩnh Khương đến tiếp quản điện thờ. Kể từ
đó điện thờ này thuộc về Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Đến
năm 1984, thì điện Ngọc Hoàng được đổi tên là “Phước Hải Tự”. Chính điện thờ
Ngọc Hoàng Thượng đế, Huyền Thiên Bắc Đế với các thiên binh, thiên tướng. Có
phối thờ Quan Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát và một số thần linh quen thuộc
trong tín ngưỡng của người Hoa như: Thiên Lôi, thần Môn Quan (thần giữ cửa),
thần Thổ Địa (thần đất đai), thần Táo Quân (thần lò bếp), thần Hà Bá (thần sông
nước), Văn Xương và thần Lã Tổ (thần văn chương), Thái Tuế (sao giải hạn), Lỗ
Ban (thầy dạy nghề), Nữ Oa Thánh Mẫu, 12 bà mụ, 13 đức thầy, v.v. Ngoài ra,
chùa còn thờ thần Thành hoàng.”
Một
ngôi chùa như vậy liệu có tiêu biểu cho “truyền thống văn hóa Việt Nam” không?
Đành
rằng trong quá trình tiếp biến văn hóa, với sự giao thoa của văn hóa tín
ngưỡng, những ngôi chùa Việt Nam không thể không chịu ảnh hưởng của những kiến
trúc của các ngôi chùa Ấn Độ, Trung Hoa, song bản sắc Văn hóa Việt Nam vẫn là
nét chủ đạo trong các chùa cổ của Việt Nam. “Đất vua, chùa làng”, “trẻ
vui nhà già vui chùa”, từ xa xưa khi Phật giáo giữ vị trí độc tôn, thì ngôi
chùa làng không chỉ tọa lạc ở nơi linh thiêng có cảnh quan đẹp nhất của một
làng quê mà còn tọa lạc ngay chính trong tâm hồn cả cư dân trong làng đó.
Bản
sắc văn hóa truyền thống Việt Nam một phần lớn, nếu chưa muốn nói là nhân tố
quan trọng nhất thường được hun đúc, nuôi dưỡng và phát huy từ những ngôi chùa
đó.
Trong
quá trình đô thị hóa và hiện đại hóa, với nhiều biến đổi và chịu tác động của
nhiều yếu tố, vai trò và ảnh hưởng của những điều vừa nói tuy không còn nguyên
vẹn, nhưng ở những phần giá trị cốt lõi, thì những ngôi chùa muốn được xem là
tiêu biểu của văn hóa Phật giáo Việt Nam vẫn phải giữ cho được. Ở giữa TP Hồ
Chí Minh đương nhiên không có ngôi chùa làng, nhưng cũng không quá hiếm những
ngôi chùa thuần Việt hoặc đậm sắc thái, tính cách Việt để có thể giới thiệu cho
những ai muốn hiểu về “truyền thống văn hóa Việt Nam”.
Đó
là thiển ý của chúng tôi muốn gửi đến ngài Đại sứ. Xin được nói thêm rằng, tôi
vừa trao đổi nội dung thư này với giáo sư Cao Huy Thuần, một nhà nghiên cứu uyên
bác về Phật giáo, tác giả của nhiều tác phẩm viết về đề tài này, hiện là giáo
sư về ngành chính trị học tại Đại học Picardie, Pháp. Gíao sư Cao Huy Thuần đã
hoàn toàn nhất trí với những ý kiến trình bày trong thư và muốn qua lá thư này,
nhờ tôi chuyển đến Ngài Đại sứ ý kiến của ông.
Chúng
tôi mong rằng, với trách nhiệm và sự hiểu biết khá kỹ về văn hóa Việt Nam, Ngài
sẽ có sự can thiệp kịp thời về một sự kiện có thể sẽ gây nên những phản ứng khó
lường. Đó là những phản ứng khi người Việt Nam cảm thấy bị xúc phạm. Đặc biệt là
những Phật tử khắp cả nước sẽ hết sức bất bình dẫn đến phẫn nộ khi
ngôi chùa đang được ngộ nhận là tiêu biểu cho bản sắc văn hóa truyền thống đáng
tự hào của mình, ngôi chùa duy nhất được Ngài Tổng thống Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ
đến thăm để “bày tỏ thành kính và ngưỡng mộ truyền thống văn hóa Việt Nam”
lại “vốn là một điện thờ Ngọc Hoàng Thượng đế do một người Quảng Đông, Trung
Quốc xây”, đang thờ
nhiều “thần linh quen
thuộc trong tín ngưỡng của người Hoa”.
Sự
bất bình dẫn đến phẫn nộ là điều dễ hiểu nhưng lại hoàn toàn có thể cởi bỏ
chuyện đó một cách đơn giản với đầy đủ ý thức tôn trọng truyền thồng văn hóa
của dân tộc Việt Nam, một dân tộc chưa hề biết cúi đầu.
Xin
gửi đến Ngài Đại sứ lời chào trân trọng của chúng tôi.
Tương
Lai,
Nguyên
Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam, nguyên thành viên Tổ Tư vấn Võ Văn Kiệt
Tác
giả gửi BVN.
