Một thành quả rõ rệt của chương trình hội luận về đạo Cao Đài thuộc Hội Nghị Tự Do Tôn Giáo hay Niềm Tin Khu Vực Đông Nam Á năm 2021 là sự phân định rõ rệt trên trường quốc tế rằng cái gọi là "Chi Phái 1997" khác với Đạo Cao Đài; thực chất, Chi Phái 1997 là công cụ do Đảng Cộng Sản và nhà nước Việt Nam dựng lên năm 1997 để diệt đạo Cao Đài.
Dưới đây là phát biểu của Bà Anurima Bhargava, Uỷ Viên của Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế, trong tham luận đoàn đầu tiên của chương trình hội luận, ngày 29 tháng 11, 2021. Bà Bhargava đã hướng dẫn phái đoàn USCIRF thị sát Việt Nam năm 2019. Khi trở về Hoa Kỳ, Bà Bhargava đã quyết định "bảo trợ" cho tín đồ Phật Giáo Hoà Hảo Nguyễn Bắc Truyển như một tù nhân lương tâm tôn giáo.
------------------
Lời Phát Biểu của Bà Anurima Barghava, USCIRF (Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế)
Trong Buổi Hội Luận trực tuyến ngày 29-11-2021
Cảm ơn TS. Thắng rất nhiều. Tôi luôn sung sướng được góp mặt cùng quý vị, xin kính chào các thuyết trình viên và toàn thể quý vị hiện diện hôm nay.
Thay mặt cho Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (USCIRF) tôi cảm ơn TS. Nguyễn Đình Thắng và BPSOS đã đứng ra tổ chức Hội Nghị Tự Do Tôn Giáo và Niềm Tin Vùng Đông Nam Á (SEAFoRB) năm nay và mời chúng tôi tham dự.
Trong nhiều năm qua SEAFoRB đã tụ họp được những nhà vận động cho tự do tôn giáo và chia sẻ những thành quả công tác và nỗ lực của họ nhằm thúc đẩy tự do tôn giáo tại vùng Đông Nam Á. Tôi cảm tạ sâu xa về sức mạnh và sự gắn bó của cộng đồng. Tôi đã từng tham dự với quý vị nhiều lần trong các năm vừa qua. Sự gắn bó và kết đoàn cao độ của cộng đồng không chỉ được biểu lộ ở hội trường mà BPSOS còn đem lại những kết quả gặt hái được tại Việt Nam. Uỷ Hội USCIRF luôn cam kết hợp tác với tất cả quý vị và các đối tác Xã Hội Dân Sự (XHDS) để đẩy mạnh tự do tôn giáo tại Đông Nam Á và tại Việt Nam.
Đối với những vị chưa biết nhiều về Uỷ HỘi USCIRF, tôi cảm ơn Tiến Sĩ Thắng đã nhiều lần nói lên các trách vụ của chúng tôi và ông cũng như vị đại sứ tự nguyện cho cơ quan chúng tôi.
USCIRF là một cơ quan độc lập của Hoa Kỳ với sự hỗ trợ của lưỡng đảng. Sự kiện này được thiết lập bởi đạo luật Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế năm 1998 (International Religious Freedom Act, IRFA). Nhiệm vụ của chúng tôi là giám sát về tình trạng tự do tôn giáo trên toàn thế giới.
Chúng tôi sử dụng các tiêu chuẩn về nhân quyền quốc tế và đưa ra các đề xuất về chính sách cho Tổng Thống Hoa Kỳ, Ngoại Trưởng và Quốc Hội. Một trong những việc quan trọng nhất mà chúng tôi thực hiện hàng năm là đưa ra một bản phúc trình thường niên, trong đó chúng tôi mô tả các điều kiện/tình trạng tự do tôn giáo ở các quốc gia được xem là những quốc gia vi phạm tự do tôn giáo tồi tệ nhất trên thế giới.
Theo IRFA, Bộ Ngoại Giao trách nhiệm việc chỉ định Quốc Gia Nào Cần Được Quan Tâm Đặc Biệt (Country of Particular Concern, CPC). Đó là các quốc gia mà chính phủ của nước đó tham gia hoặc dung túng các hành vi vi phạm tự do tôn giáo đang tiếp diễn một cách nghiêm trọng và có hệ thống. Liên quan đến vấn đề đó, USCIRF đã liên tục khuyến nghị Việt Nam bị chỉ định là CPC trong 20 năm qua. Trong phúc trình thường niên của USCIRF gần đây nhất vào năm 2021, chúng tôi cũng đưa ra khuyến nghị này.
Như TS. Thắng đã đề cập đến việc bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam ra khỏi danh sách CPC này cách đây 15 năm và đã không đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC trong năm vừa qua. Chúng tôi tiếp tục đưa ra khuyến nghị [đưa Việt Nam vào danh sách CPC] vì chúng tôi vẫn lo ngại rằng các vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng và có hệ thống vẫn đang diễn ra tại Việt Nam mặc dù đã có những cải thiện khiêm tốn trong những năm qua.
Năm 2019, các thành viên và nhân viên của USCIRF đã đến thăm viếng Việt Nam để gặp gỡ các tổ chức phi chính phủ, các cộng đồng tôn giáo và tín ngưỡng, và các quan chức chính phủ để thảo luận và nêu lên các quan ngại về tình trạng tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Chuyến thăm của chúng tôi đã củng cố khuyến nghị của USCIRF là chỉ định Việt Nam là quốc gia CPC và một số các quan tâm khác của chúng tôi. Đặc biệt là, như quý vị đã biết, chính phủ Việt Nam đã thiết lập một khung pháp lý mang tính hệ thống nhằm hạn chế nghiêm ngặt quyền tự do tôn giáo và việc thực hành tôn giáo.
Hơn nữa, Việt Nam tiếp tục sử dụng các thành phần, mà bề ngoài như không thuộc nhà nước, cũng như các tổ chức tôn giáo “quốc doanh” được nhà nước hậu thuẫn để đàn áp và đe dọa các nhóm tôn giáo độc lập. Vì vậy, chúng ta đã đến đây để nói về tôn giáo Cao Đài trong cuộc hội luận hôm nay. Tôi muốn thêm về Đạo Cao Đài. Đạo Cao Đài được thành lập vào năm 1926 là trường hợp điển hình mà chúng ta sẽ bàn thảo hôm nay. Chính quyền đã sử dụng nhóm Cao Đài mà nhà nước công nhận, còn được gọi là Chi Phái 1997, như Tiến sĩ Thắng đã đề cập. Chúng tôi đã nói về Chi Phái 1997. Nhóm này đã và đang được sử dụng để đàn áp những người theo Đạo Cao Đài độc lập. Chúng tôi đã có cơ hội gặp gỡ các thành viên Cao Đài độc lập khi chúng tôi thăm viếng Việt Nam. Chúng tôi nghĩ rằng sự đàn áp do các nhóm được nhà nước công nhận vẫn tiếp tục xảy ra.
USCIRF đã báo cáo trong phúc trình thường niên năm 2021 rằng chính quyền Việt Nam hợp tác với nhóm Cao Đài 1997, nhóm này được nhà nước công nhận, đã quấy nhiễu cộng đồng Cao Đài độc lập; họ âm mưu chiếm đoạt các thánh thất của Cao Đài độc lập và buộc các thành viên của Cao Đài độc lập phải tham gia vào chi phái 1997. Chính phủ công nhận và kiểm soát Chi Phái 1997. Chúng tôi quan ngại về sự đàn áp cộng đồng Cao Đài độc lập đã tiếp tục xảy ra trong năm qua mặc dù chúng tôi không hiện diện và hiểu biết về những gì đang diễn tiến tại chỗ như chúng tôi đã chứng kiến trong những năm trước.
Tôi nghĩ một trong những điều quan trọng cần được lưu ý, mà tôi nhớ rất rõ trong chuyến viếng thăm Việt Nam năm 2019 của tôi, là quyền tự do được thực hành tôn giáo của những người theo đạo Cao Đài độc lập. Nhà nước không được can dự vào việc thực hành tôn giáo của họ; đó là nguyên lý xoay quanh quyền tự do tôn giáo đối với họ.
Trong một môi trường với nhiều hạn chế và thử thách như vậy, các tín đồ Cao Đài độc lập đã thể hiện sự kiên cường và sáng tạo đáng kể trong nỗ lực bảo vệ quyền tự do tôn giáo của họ bằng cách thực hành tôn giáo của họ tại nhà. Tôi thực sự khen ngợi những tín đồ đó qua sự kiên cường, và lòng dũng cảm của họ, bằng mọi cách đã tìm đến với nhau. Nhưng ngay cả việc thực hành tôn giáo một cách an bình tại gia như vậy cũng đã vấp phải sự can thiệp và sách nhiễu của chính quyền.
Vì việc lạm dụng tự do tôn giáo một cách nghiêm trọng và có hệ thống của chính quyền vẫn tiếp tục xảy ra đối với Đạo Cao Đài và nhiều nhóm tôn giáo độc lập khác tại Việt Nam, USCIRF sẽ tiếp tục theo đuổi và thúc giục chính phủ Việt Nam tôn trọng tự do tôn giáo và các quyền con người liên quan. USCIRF cũng sẽ tiếp tục khuyến nghị chính phủ Hoa Kỳ đưa tự do tôn giáo thành một phần không thể thiếu trong chính sách đối ngoại của chúng ta đối với Việt Nam trong bối cảnh quan hệ song phương giữa hai nước ngày càng sâu sắc.
Cảm ơn quý vị một lần nữa đã mời tôi tham gia buổi hội luận quan trọng ngày hôm nay.
-----------------
Xem toàn bộ nội dung phát biểu của tham luận đoàn thứ nhất: https://www.facebook.com/VNFoRB/videos/900649457485970
