Lộ trình vô hiệu hóa các tổ chức trợ cụ đàn áp tôn giáo ở Việt Nam
- Tự Do Tôn Giáo & Nhân Quyền
- Posted On MẠCH SỐNG.
"Côn đồ" chửi bới và ném ghế tại đám tang của các tín đồ Cao Đài tại Trường Hòa (chụp màn hình từ video chúng tôi có được).
https://machsongmedia.org/vietnam/quyenconnguoi/2337-lo-trinh-vo-hieu-hoa-cac-to-chuc-tro-cu-dan-ap-ton-giao-o-viet-nam.html
- Chi Phái 1997 trở thành yếu tố phiền toái và nguy hiểm cho nhà nước Việt Nam
Ts. Nguyễn Đình Thắng
Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam khống chế và kiểm soát tôn giáo theo kế sách 3 mặt giáp công:
- Ban Tôn Giáo Chính Phủ điều khiển một số tổ chức tôn giáo và ngụy tôn giáo, dùng chúng làm trợ cụ thu gom và khống chế các tôn giáo độc lập mà tránh bị quốc tế lên án.
- Bộ Công An đàn áp và trừng phạt những thành phần kiên quyết không tham gia các tổ chức bị nhà nước điều khiển.
- Mặt Trận Tổ Quốc giao nhiệm vụ và công tác cho thủ lĩnh của các tổ chức bị điều khiển nhằm thực thi chủ trương của đảng cộng sản.
Họ áp dụng kế sách này khá thành công cho đến gần đây. Thế kiềng 3 chân này bị lung lay khi Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (US Commission on International Religious Freedom, USCIRF), cuối tháng 9 năm 2024, công bố tài liệu nghiên cứu về vai trò trợ cụ đàn áp tôn giáo của 6 tổ chức, gồm có: Chi Phái Cao Đài 1997, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, Ban Trị Sự Trung Ương Phật Giáo Hoà Hảo, Uỷ Ban Đoàn Kết Công Giáo, Hội Thánh Tin Lành Việt Nam – Miền Nam, và Hội Thánh Tin Lành Việt Nam – Miền Bắc. Xem: https://www.uscirf.gov/publications/state-controlled-religion-and-religious-freedom-vietnam
Đầu năm 2024, BPSOS đã phối hợp với 6 nhóm nghiên cứu người Việt để hỗ trợ USCIRF trong cuộc nghiên cứu này.
Bước ngoặt
Tài liệu này là bước ngoặt quan trọng trong kế hoạch phá vỡ thế kiềng 3 chân bằng cách nhắm vào điểm yếu nhất của nó: các tổ chức đóng vai trò trợ cụ. Nhờ tài liệu của USCIRF, một cơ quan độc lập và có uy tín toàn cầu, quốc tế dần nhìn ra được thực chất của các tổ chức này. Chẳng hạn, báo cáo thường niên của tổ chức International Christian Concern (ICC) mới phát hành trung tuần tháng 1, 2025 đã chỉ ra vai trò của các tổ chức trợ cụ này trong chính sách đàn áp tôn giáo.
Tại Hội Nghị Cấp Bộ Trưởng ngày 11-13 tháng 10 vừa qua ở Berlin, BPSOS tổ chức chuỗi hội luận để giới thiệu tài liệu nghiên cứu của USCIRF đến các quốc gia thành viên của Liên Minh Điều 18 (Article 18 Alliance, Art18). Đây là liên minh gồm 46 chính phủ cùng nhau bảo vệ và phát huy tự do tôn giáo toàn cầu. Tên trước đây của nó là Liên Minh Quốc Tế Cho Tự Do Tôn Giáo và Niềm Tin (International Religious Freedom and Belief Alliance, IRFBA).
Nối tiếp, ngày 21 tháng 11, BPSOS tổ chức buổi họp báo trực tuyến với sự tham gia của Gs Ts Stephen Schneck, Chủ Tịch USCIRF, nhằm quảng bá tài liệu nghiên cứu. Tham gia phát biểu có nhiều nhân chứng ở Việt Nam, Thái Lan và Hoa Kỳ từng là nạn nhân của các tổ chức trợ cụ kể trên.
Chặng đường kế đến
BPSOS một mặt tiếp tục quảng bá tài liệu nghiên cứu của USCIRF, mặt khác khai thác tài liệu này để:
- Đề nghị chế tài một số thành phần chủ chốt của các tổ chức trợ cụ để làm gương. Luật Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ có biện pháp chế tài áp dụng cho các công cụ của nhà nước trong chính sách đàn áp tôn giáo.
- Dùng một số vụ việc nổi bật làm phép thử cho nhà nước Việt Nam, cụ thể là đòi hỏi điều tra và khởi tố hình sự một số thành phần chủ chốt ấy theo luật Việt Nam.
Trong thời gian tới đây, các nhóm nghiên cứu người Việt từng hợp tác với USCIRF trước đây sẽ tập trung vào 2 nỗ lực kể trên. Cụ thể, mỗi nhóm sẽ chọn một vài nhân vật của tổ chức trợ cụ và giới chức chính quyền liên đới để lập hồ sơ đề nghị chế tài. Đồng thời, mỗi nhóm sẽ theo sát một số vụ việc nổi bật để xem nhà nước Việt Nam có điều tra và khởi tố để chứng tỏ thực tâm tôn trọng các cam kết quốc tế về quyền tự do tôn giáo.
Một ví dụ điển hình
Một hồ sơ điển hình cho hoạt động trong 12 tháng kế đến là vụ Chi Phái Cao Đài 1997 cho người phá đám tang của một tín đồ Cao Đài chơn truyền trong 2 ngày 31 tháng 10 và 1 tháng 11 năm ngoái ở xã Trường Hòa, Thị Xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh. Một số thuộc hạ của Chi Phái Cao Đài 1997 – nó được nhà nước Việt Nam tạo tác năm 1997 – đã dẫn theo một nhóm xã hội đen và 3 người tình nghi là cán bộ nhà nước đeo khẩu trang xịt nước; ném đá, chai nước, ghế nhựa; đấm đá thành viên của tang gia và khách mời; và lấy đi một số dụng cụ sử dụng trong lễ tang. Các hành vi này vi phạm nhiều luật Việt Nam và luật quốc tế. Nhiều video và hình ảnh đã được thu lại bởi các nạn nhân và chứng nhân có mặt tại hiện trường.
Ngày 25 tháng 11, 16 nạn nhân và chứng nhân đã cùng đứng tên trong văn bản báo tin tội phạm gửi Viện Kiểm Sát Nhân Dân thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh. Ngày 10 tháng 12, viện kiểm sát cho biết đã chuyển đơn cho Thủ Trưởng Cơ Quan Cảnh Sát Điều Tra của Công An thị xã Hoà Thành. Theo quy định, bộ phận điều tra này đã phải trả lời không trễ hơn ngày 31 tháng 12. Ngày 12 tháng 1, 2025, sau khi đã quá hạn phải trả lời gần nửa tháng, vợ của một nạn nhân bị nhóm tội phạm tấn công đã buộc phải gửi văn bản yêu cầu cơ quan điều tra cho biết kết quả thụ lý đơn. Đồng thời, văn bản này cũng yêu cầu Viện Kiểm Sát Nhân Dân Thị Xã Hoà Thành phải cho biết kết quả giám sát cơ quan điều tra trong việc thụ lý đơn. Ngày 13 tháng 1, công an thị xã Hoà Thành gửi giấy mời một người đứng tên trong văn bản báo tin tội phạm làm việc. Người nhận giấy mời đã gửi văn bản yêu cầu giải thích một số điểm không rõ ràng trong giấy mời trước khi quyết định có đến “làm việc” với công an hay không.
Tiếp tục vận động quốc tế
Ngay sau khi vụ tấn công thô bạo ngày 31 tháng 10 và 1 tháng 11, các nạn nhân đã làm báo cáo gửi giới chức hữu trách của LHQ, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, USCIRF, Liên Minh Art18... Một video tổng hợp được thực hiện bằng tiếng Việt và tiếng Anh để quốc tế có thể mục kích hành vi bạo lực của nhóm người thuộc Chi Phái 1997 lẫn xã hội đen và một số người tình nghi là cán bộ nhà nước đeo khẩu trang che mặt.
Ngay trước khi phái đoàn Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ lên đường đến Việt Nam cho cuộc đối thoại nhân quyền ngày 7 tháng 1 vừa qua, đại diện của BPSOS đã cung cấp thông tin cập nhật cho họ về diễn tiến vụ việc. Vài hôm sau đó, viên chức đặc trách nhân quyền ở Tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ ở Sài Gòn tiếp xúc một số nạn nhân và chứng nhân để lấy thêm thông tin.
Trong các ngày 3 – 5 tháng 2 tới đây, phái đoàn tín đồ Cao Đài từ nhiều tiểu bang tiếp tục đưa vụ việc ở Trường Hoà ra tại Hội Nghị Thượng Đỉnh cho Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế ở thủ đô Hoa Kỳ, với sự tham dự của các giới chức Hoa Kỳ và quốc tế cùng với trên 1.500 các nhà đấu tranh cho tự do tôn giáo toàn cầu. Là thành viên Ban Chỉ Đạo của hội nghị thượng đỉnh, BPSOS sẽ tạo cơ hội cho phái đoàn Cao Đài có tiềng nói ảnh hưởng tại sự kiện thường niên quan trọng này.
Giúp quốc tế theo dõi
Vụ việc xảy ra ở Trường Hoà là phép thử về thực tâm của nhà nước Việt Nam khi cam kết tôn trọng quyền tự do tôn giáo của người dân và nguyên tắc thượng tôn luật pháp nói chung. Để chứng minh thực tâm, họ phải khởi tố hình sự các thủ phạm tham gia tấn công bằng vũ lực tang lễ của tín đồ Cao Đài chơn truyền và truy cứu trách nhiệm thành phần đứng đầu Chi Phái 1997 đã chỉ thị hoặc dung túng cho thuộc hạ có các hành vi phạm luật.
Chỉ vài tháng nữa, nhà nước Việt Nam lại qua cuộc rà soát của LHQ về Công Ước Quốc Tế về Quyền Dân Sự và Chính Trị. Nhà nước Việt Nam sẽ phải giải trình về biện pháp xử lý nhóm thuộc hạ của Chi Phái 1997 ở Trường Hoà đã vi phạm trắng trợn và nghiêm trọng Điều 18 của công ước này về quyền tư tưởng, lương tâm và tôn giáo.
Để tiện cho quốc tế theo dõi tiến trình xử lý và cách làm việc của nhà nước Việt Nam, BPSOS lập trang chuyên đề về vụ việc Trường Hoà, được cập nhật thường xuyên bằng tiếng Việt và tiếng Anh: https://vnforb.org/phep-thu-doi-voi-nha-nuoc-viet-nam-3460/
Các mục tiêu cho năm 2025
Vụ việc ở Trường Hoà minh hoạ rõ nét chính sách sử dụng tổ chức tôn giáo và nguỵ tôn giáo làm trợ cụ để đàn áp tôn giáo của nhà nước Việt Nam, đã được Uỷ Hội USCIRF phân tích. Nó lại xảy ra mới đây, sau khi tài liệu nghiên cứu của USCIRF được phát hành, nên là trường hợp lý tưởng để dùng làm phép thử. Các mục tiêu mà BPSOS hướng đến khi thực hiện phép thử này gồm có:
- Các thủ phạm bị truy tố hình sự theo đúng luật pháp Việt Nam.
- Tái khẳng định Chi Phái 1997 là tổ chức tội phạm xuyên quốc gia theo định nghĩa của luật pháp Hoa Kỳ.
- Giới cầm đầu Chi Phái 1997, nếu chỉ thị hoặc dung dưỡng hành vi của thuộc hạ, bị chế tài theo luật của Hoa Kỳ.
- Giới chức chính quyền Việt Nam bao che, dung dưỡng cho hành vi của Chi Phái 1997 bị chế tài thêo luật pháp Hoa Kỳ.
Tương tự, mỗi nhóm nghiên cứu về các tổ chức trợ cụ đàn áp tôn giáo khác sẽ có một hồ sơ điển hình làm phép thử.
Tài liệu liên quan:
Cuộc tấn công của Chi Phái Cao Đài do nhà nước bảo kê: Món quà vô giá đúng thời điểm
https://machsongmedia.org/vietnam/quyenconnguoi/2262-cuoc-tan-cong-cua-chi-phai-cao-dai-do-nha-nuoc-bao-ke-mon-qua-vo-gia-dung-thoi-diem.html
Phỏng vấn TS. Nguyễn Đình Thắng: Đẩy mạnh chiến dịch chế tài quan chức Việt Nam
https://machsongmedia.org/vietnam/quyenconnguoi/2332-phong-van-ts-nguyen-dinh-thang-day-manh-chien-dich-che-tai-quan-chuc-viet-nam.html
