Ngài Paul Doumer (1857-1932) là một gương mặt đặc biệt trong chính trường Pháp và Đông Dương.
1897-1902: là toàn quyền Đông Dương tên tuổi ông gắn liền với những công trình lớn: cầu Long Biên (Hà Nội), Tràng Tiền (Huế), Bình Lợi (Sài Gòn), cảng Hải Phòng, và đường sắt (hệ thống đường sắt xuyên Đông Dương, đường sắt Vân Nam...).
Ông lập khu nghỉ dưỡng trên cao nguyên ở Đà Lạt, Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp - EFEO, Đại học Y Hà Nội, Viện Pasteur Nha Trang... nhằm mục đích phát triển dài lâu tại Việt Nam.
(Đạo Cao Đài lập năm 1926 là khi ông nắm những vị trí quan trọng trong chính trường Pháp)
Năm 1927 làm Chủ Tịch Thượng Nghị Viện.
1931: Tổng Thống Cộng Hòa Pháp, bị ám sát chết tại Paris năm 1932.
Ông giáng cơ cho biết: Do không chấp thuận đúng lúc sự tự do tín ngưỡng của Đạo Cao Đài nên bị phạt giảm kỷ 12 năm.
Theo BBT nhận xét do công nghiệp của ông tốt nên được các Đáng cho giáng cơ để thức tỉnh nhưng vị say sưa trên quyền lực.
Ngày
3-8-Giáp Tuất (11-9-1934).
Phạm Nghiệp.
Phò loan: Hộ Pháp
– Tiếp Thế.
Hiện diện: Đức Quyền
Giáo Tông, Giáo Sư Thượng Chữ Thanh.
PAUL
DOUMER
Bonjour mes Chers
Vénérables.
Quyền Giáo Tông:
……………………………………… Merci.
Quyền Giáo Tông:
……………………………………
– Oui, mais j’ ai
manqué un intime devoir avant de mourir. C’ est n’ avoir pas accordé en temps
voulu votre liberté de conscience.
Tiếp Thế:
……………………………………………………
– Oui, mais savez
vous qu’il est difficile de changer un coeur humain. Sauront-ils m’ écouter?
Ce manque du sacré
devoir envers l’ Éternité m’ a coũté douze ans de vie. Je viens vous dire
seulement celà. Adieu.
BÀI DỊCH VIỆT VĂN:
Kính chào quí
Ngài.
Quyền Giáo Tông:
……………………………………… Cám ơn.
Quyền Giáo Tông:
……………………………………………
– Phải, nhưng tôi
đã thiếu một bổn phận mật thiết trước khi chết, đó là không chấp thuận đúng lúc
sự tự do tín ngưỡng của quí Ngài.
Tiếp thế:
…………………………………………………………
– Phải, nhưng quí
vị có biết chăng, thật là khó khăn cho việc thay đổi lòng dạ con người. Họ có
chịu nghe tôi nói không? Sự thiếu sót bổn phận
thiêng liêng ấy đối với Đấng Thượng Đế làm tôi trả giá 12 năm đời sống của tôi.
Tôi đến để chỉ nói
với quí Ngài như thế. Xin cáo biệt
&&&
BBT chú thích: Toàn
Quyền Paul Doumer không chấp thuận đúng lúc sự tự do tín ngưỡng của Đạo Cao Đài
nên bị phạt giảm kỷ 12 năm.
Nhà chánh trị và
hành chánh của Pháp, sanh tại Aurillac năm 1857, làm Toàn Quyền Đông Dương từ
năm 1897 đến 1902, làm Chủ Tịch Thượng Nghị Viện năm 1927 và Tổng Thống Cộng
Hòa Pháp năm 1931, bị ám sát chết tại Paris năm 1932.
