7581.
Bài phát biểu của Tổng thống Barack Obama ở thủ đô Havana
Posted by adminbasam on
23/03/2016
23-3-2016
Sau đây là một vài trích-đoạn từ
bài diễn-văn của tổng-thống Obama tại Gran Teatro, Havana, Cuba, dưới sự
chứng-kiến của tổng-thống Raul Castro và khoảng một ngàn khách tham-dự. Bài nói
chuyện cũng đã được phát-hình trực-tiếp trên các đài truyền-thông tại Cuba vào
ngày hôm qua 22-3-2016.
TT
Obama phát biểu ở Cuba. Nguồn: internet
“Kính thưa quý vị,
Havana chỉ cách Florida có 90 dặm.
Vậy mà để đến được đây chúng ta đã phải đi qua một chặng đường quá dài, phải
vượt qua bao nhiêu rào cản của lịch-sử, của đau thương, và của ly-biệt…
Biết bao nhiêu trăm ngàn người di
dân Cuban đã tìm cách vượt qua khoảng không-gian ngắn ngủi này–bằng phi-cơ hay
trên những chiếc bè tự-chế, để đến được bến bờ của tự-do và cơ-hội, bỏ lại sau
lưng bao nhiêu tài-sản cũng như bao nhiêu người thân…
Hôm nay tôi đến đây để chôn những
di-vật cuối cùng của cuộc Chiến-Tranh Lạnh. Tôi đến đây để bắt tay và kết bạn
với người dân Cuba…
Nhưng chúng ta không thể, và không
nên, bỏ qua những dị-biệt giữa hai thể-chế, hai nền kinh-tế và hai xã-hội. Cuba
là một chế-độ độc-đảng, Hoa-Kỳ là một nền dân-chủ đa-nguyên. Mô-hình kinh-tế
của Cuba là xã-hội chủ-nghĩa, của Hoa-Kỳ là thị-trường mở. Cuba nhấn mạnh vai
trò và quyền-lực của nhà nước, Hoa-Kỳ được xây-dựng trên tư-quyền của cá-nhân…
Tôi xác-minh rằng Hoa-Kỳ không đủ
sức và cũng không muốn ép Cuba phải thay đổi. Cuba có thay đổi hay không, điều
đó hoàn toàn tuỳ thuộc vào ý muốn của người dân Cuba…
Chúng tôi thừa hiểu rằng mỗi
dân-tộc phải tự vẽ ra con đường cho chính mình. Nhưng vì chúng ta vừa thoát ra
khỏi cái bóng đè của lịch-sử nên tôi xin phép được thẳng-thắn chia sẻ với quý
vị những suy nghĩ của mình, cũng như của nhân-dân Hoa-kỳ nói chung….
Thi-sĩ Jose Marti của Cuba từng
viết: “Tự-Do là quyền được sống thật, được suy nghĩ và phát-ngôn mà không cần
phải ra vẻ đạo-đức giả.” Thế nên tôi cũng xin nói với các bạn những điều tôi
hằng tin. Tôi không cần các bạn phải đồng-ý, nhưng các bạn cần biết tôi tin
những gì.
Tôi tin rằng tất cả mọi người đều
bình-đẳng trước pháp-luật. Tôi tin rằng nhân-phẩm của trẻ em phải được bảo-vệ
bằng giáo-dục và y-tế, bằng cách cho chúng cơm ăn áo mặc và nhà cửa tử-tế. Tôi
tin rằng mọi công-dân đều có quyền phát-biểu ý-kiến mà không sợ bị bắt-bớ. Ai
cũng có quyền lập-hội, quyền chỉ-trích nhà nước, và quyền phản-đối trong
ôn-hoà. Tôi tin rằng pháp-luật không được phép bỏ tù người dân khi họ sử-dụng
những quyền căn-bản này. Tất cả mọi người đều phải có quyền tự-do tín-ngưỡng.
Và dĩ-nhiên tôi cũng tin rằng mọi cử-tri phải được quyền chọn người đại-diện
chính-phủ cho mình qua những cuộc bầu-cử tự-do và dân-chủ.
Không phải ai cũng đồng-ý với tôi
hay với người dân Mỹ về những điểm này. Nhưng tôi tin rằng các nhân-quyền nói
trên áp-dụng cho tất cả mọi người. Nó đúng cho dân Mỹ, cho dân Cuba, và cho tất
cả mọi dân-tộc khác trên thế-giới…
Vì vậy, đây là thông-điệp tôi muốn
nhắn gửi đến nhà nước cũng như nhân-dân Cuba:
Những lý-tưởng cách-mạng–của
Hoa-Kỳ, của Cuba, của bao cuộc nổi dậy khác trên thế-giới, tôi tin rằng chỉ
thật sự có ý-nghĩa khi chúng được đặt trên nền-tảng dân-chủ. Tôi tin như vậy
không phải vì nền dân-chủ của nước Mỹ là toàn-hảo, mà bởi vì nó KHÔNG toàn-hảo.
Đất nước chúng tôi, cũng như bao quốc-gia khác, cần không-gian rộng lớn của
dân-chủ để tự điều-chỉnh. Bất cứ người dân nào cũng có thể là nhân-tố cho sự
thay đổi, đưa ra những ý-tưởng mới, sáng-lập những mô-hình xã-hội tốt đẹp hơn.
Ngay lúc này và ngay trong nước Cuba, một sự tiến-hoá cũng đang ngầm xảy ra;
một thế-hệ người dân Cuban mới đang thành-hình…
Có người nghĩ rằng tôi đến đây để
kêu gọi người dân đập đổ một cái gì đó. Nhưng sự thật là tôi muốn kêu gọi
thanh-niên Cuba hãy kéo nhau đứng lên để xây-dựng một cái gì đó.
Tôi hết sức cảm tạ tấm thịnh-tình
của tổng-thống Castro. Tôi tin rằng việc tôi đứng đây hôm nay chứng-tỏ ông
không có gì để phải lo sợ từ phía Hoa-kỳ.
Với lòng quyết-tâm bảo-vệ
chủ-quyền và sự tự-trị của Cuba, ông cũng không cần sợ tiếng nói đa-chiều của
dân-chúng hay lo-lắng khi họ được quyền phát-ngôn, tụ tập hoặc bầu chọn người
lãnh-đạo…
Tôi cũng có nhiều kỳ-vọng cho
tương-lai bởi vì giữa người Cuban với nhau đang xảy ra một cuộc hoà-hợp hoà-giải.
Tôi biết nhiều người Cuban trên đảo vẫn cho rằng những kẻ bỏ xứ ra đi năm xưa
vẫn còn ủng-hộ chế-độ cũ. Tôi nghĩ họ cứ tin là những người di-dân kia đã không
nhìn thấy những tệ-nạn xã-hội thời tiền-cách-mạng và không chấp-nhận cuộc
đấu-tranh để xây dựng một tương-lai mới.
Nhưng tôi có thể xác-định với quý
vị rằng những người di-dân kia đang cưu-mang bao nhiêu ký-ức đau thương của
những cuộc cách-ly đầy máu và nước mắt. Họ yêu Cuba, và một phần của họ luôn
luôn xem nơi đây là chốn quê nhà. Chính vì vậy mà nỗi đau của họ rất sâu, và
không ít người đã trở nên quá khích. Riêng đối với cộng-đồng người Cuba mà tôi
được dịp gặp-gỡ và tiếp-xúc, đây không phải chỉ là một vấn-đề chính-trị mà còn
là chuyện gia-đình. Họ nhớ đến căn nhà cũ, họ mơ được quay về nối lại mối
thâm-tình bị đổ vỡ. Họ mong được gầy dựng một ngày mai sáng sủa hơn. Họ đặt
niềm tin vào sự kết-hợp và hoà-giải dân-tộc….
Những người Cuba đầu tiên tôi được
biết là những người di-dân đầy nhiệt-huyết và tài-năng ở Mỹ. Ngoài sự đau khổ
tinh-thần của kẻ biệt-xứ họ còn phải chịu đựng biết bao điều khốn-khó ở một đất
nước xa lạ. Họ đã phải làm việc cật-lực để mưu-sinh và để cho con cái mình có
cơ-hội vươn lên trong xã-hội Mỹ. Bởi thế cho nên việc hoà-hợp hoà-giải giữa các
thế-hệ con cháu của những người cách-mạng và con cháu những thế-hệ di-dân sẽ là
nền tảng cho tương-lai của Cuba.
Lịch-sử giữa Hoa-Kỳ và Cuba có
cách-mạng, chiến-tranh, đấu-tranh, hy-sinh, ân-oán, và bây giờ là hoà-giải. Đã
đến lúc chúng ta bỏ quá khứ lại sau lưng. Đã đến lúc chúng ta cùng quay hướng
nhìn về tương-lai. Đây chắc chắn không phải là việc dễ và sẽ có lúc chúng ta
gặp phải chướng-ngại. Công việc này sẽ đòi hỏi rất nhiều thời-gian. Tuy nhiên,
những ngày ở Cuba vừa qua cho phép tôi đặt niềm tin và hy-vọng vào nhân-dân
Cuba. Chúng ta có thể đồng-hành như bạn, như láng giềng, và như người thân
trong gia-đình.
Si se puede. Mucho gracias. Thank
you.”
(transl. by ianbui)
___
