Trí dĩ tàng vãng, Thần dĩ tri lai (Trí biết việc đã qua, Thần biết việc sẽ tới).
KINH DỊCH.
TRẢ LỜI BẠN ĐỌC.
TẠI SAO GỌI LÀ HẠNH
ĐƯỜNG?
Khi chúng tôi đăng
bài: TẠI SAO DÙNG NHO TÔNG CHUYỂN THẾ? (ngày 01/12/2019)
Bạn Mai Thanh Xuân (Thị
xã Tây Ninh) có gởi câu hỏi: Tại sao gọi là HẠNH ĐƯỜNG?
HỒI ĐÁP.
Xin cảm ơn bạn Xuân đã gởi câu hỏi.
Cảm ơn bạn đã vui lòng cho BBT hẹn đến đầu năm để làm món quà xuân. Đa tạ.
Theo bài diễn văn của
Ngài Bảo Thế khi khai giảng lớp HẠNH ĐƯỜNG cho các vị Lễ Sanh ngày 03/3/1966
thì hai chữ Hạnh Đường là một điển tích liên quan đến việc dạy học của Đức Khổng
Tử:
Đức Khổng Tử mở trường dạy học gần bên cây Hạnh để nhắc môn sinh: có Học phải có Hạnh. Đạo Cao Đài phải đào tạo chức sắc
và chức việc để xây dựng nền văn minh mới, trường lớp huấn luyện lấy điển tích Đức Khổng Tử mở lớp bên cây Hạnh nên gọi là Hạnh Đường.
(Xin nhắc lại là các trường học bậc tiểu học, trung học của Đạo Cao Đài đều lấy tên là ĐẠO ĐỨC HỌC ĐƯỜNG), Trường Lê Văn Trung là một ngoại lệ do Đức Hộ Pháp cầm quyền Chí Tôn tại thế ban cho nên thiễn nghĩ là không có ngôi trường thứ hai.
Từ nền văn minh có trước muốn chuyển
sang một nền văn minh mới phải có bài bản. Bài bản của Đạo Cao Đài dùng là NHO
TÔNG CHUYỂN THẾ, cho nên lấy tích Đức Không Tử dạy môn sinh để ÔN CỐ TRI TÂN.
Kinh Thiên Đạo và Thế Đạo, bài KINH TỤNG CHO THẦY KHI QUI VỊ, Câu 13, 14:
Cõi hư vô nay gần phước Thánh,
Xin châu toàn đường hạnh môn sinh...
Kinh dịch trong quẻ
Sơn Phong Cổ viết: Tiên giáp tam nhật, Hậu
giáp tam nhật (nghĩa là phải quan sát việc trước “dùng trí”, định liệu việc
sau “dùng thần”). TRÍ DĨ TÀNG VÃNG, THẦN DĨ TRI LAI. (Trí là biết cái việc đã
qua, Thần là biết việc sắp đến).
Đạo Cao Đài là Đạo của
âm dương (Chí Tôn & Phật Mẫu), âm dương có năng lực như thế nào thì Đạo Cao
Đài có năng lực như thế ấy.
Trích văn:
... Rốt cuộc Đức Ngài trở về nước Lỗ mở trường
dạy học. Trường nầy được thiết lập gần cây Hạnh, nên mới mượn tên cây nầy mà
làm danh hiệu trường ốc gọi là Hạnh Đường.
Bạn có thể đọc nguyên
văn bài diễn văn để hiểu về ý nghĩa của HẠNH ĐƯỜNG trong Đạo Cao Đài.
Thân mến,
LỄ KHAI GIẢNG HẠNH ĐƯỜNG.
03-3-(23/4/1966) NGÀI BẢO THẾ.
Kính Hội Thánh Lưỡng Đài Hiệp
Thiên, Cửu Trùng và Phước Thiện,
Kính Quý Chức Sắc, Chức việc
và Đạo Hữu Nam, Nữ.
Cuộc lễ
khai giảng Hạnh Đường năm Bính Ngọ (1966) đưa đến cho tôi một hân hạnh thừa dịp
nầy để lời khích lệ chư vị Lễ Sanh tân phong trên đường học tập đặng một ngày
kia sẽ thung dung để bước vào cửa Thánh. Được vậy là do mỹ ý của ông Trưởng Ban
Giám Đốc Hạnh Đường, tôi xin cảm tạ thạnh tình của ông và toàn Ban Giám Đốc.
Đứng
vào thời kỳ áp dụng Nho Tông để chuyển thế loạn ra thế an, Chức sắc của Đại Đạo
Tam Kỳ là những vị cần gồm đủ điều kiện hạnh đức và tài năng ngõ hầu thi thố
cho hữu hiệu trong nhiệm vụ chung.
Đành rằng
Hạnh Đường là lò đào tạo nhơn tài trong Tôn Giáo thuần túy, nhưng mượn đèn đọc
sách chưa đủ làm phương tiện phải có thầy dọn đường chỉ lối cho và cũng chưa đủ
nữa vì còn phải tự mình cố gắng tận nhơn lực mới thi thiên mạng.
Đức Khổng Tử khi xưa muốn lấy
quyền trị dân đặng buộc dân hướng về đạo lý của ông vì thời bấy giờ nước Tàu
lâm cơn đại loạn, nên Đức Ngài từ nước Lỗ sang nước Tề, qua nước Yên, nước Tần...v.v...
nhưng không được triều đình nào trọng dụng cả. Rốt cuộc Đức Ngài trở về nước Lỗ
mở trường dạy học. Trường nầy được thiết lập gần cây Hạnh, nên mới mượn tên cây
nầy mà làm danh hiệu trường ốc gọi là Hạnh Đường. Đây chúng ta không có cây Hạnh
nhưng trường Đạo dạy từng hạnh nết cử chỉ cho đoan trang dĩ chí hành vi và ngôn
ngữ cho thuần thục thì tên Hạnh Đường vẫn phù hạp với cái ý nghĩa cao thượng về
mặt tâm lý của nó.
Hạnh nết
thì tu chỉnh đức tánh cho nên hiền thuận theo ý trời đã định từ trước.
Hành
vi thì dựa vào bác ái và công bình làm then chốt xoay chiều trở hướng cho phàm
gian đoạn tuyệt bạo tàn qui về đại đồng huynh đệ.
Ngôn
ngữ thì áp dụng cam ngôn mỹ từ thay thế cho nước nhành dương làm lắng dịu lòng
tục nóng nãy sân hận.
Vì đó
Phật Giáo thường dạy môn đồ hãy tránh xa ba món thuốc độc là tham, sân và si hằng
dẫn dắt tu sĩ qui phàm. Cho nên hành vi là yếu tố bảo đảm ngôn ngữ vậy.
Còn Khổng
Học thì phân 2 hạng người trong xã hội Tiểu Nhơn và Quân Tử. Quân Tử thường an
bần lạc Đạo, Tiểu nhơn hằng ngó danh lợi làm bia, song le danh lợi vô thường chớ
đạo đức vĩnh cửu.
Hiện
nay đời sắp tàn nhơn sanh đã tận khổ thì nhược điểm là phục hưng Nho Giáo đặng
cứu vãn tình thế nguy nan trong thời kỳ mạt kiếp nầy. Nguyên lý là khởi thủy nhờ
Nho Giáo làm khuôn Luật nên dân tộc được thuần phong mỹ tục, nước được thanh
bình thịnh vượng, duy trong thế kỷ 20 nầy đời càng trụy lạc, nước càng suy vi
thì phải trở lại cội nguồn mà tầm diệu dược là thượng sách.
Bắt được
manh mối rồi là khó, nhưng còn cái khó hơn là tri với hành đi đôi mới thâu thập
kết quả mong chờ. Là người đặt mình vào trọng trách hiến dâng công quả cho Hội
Thánh, quí vị Lễ Sanh tân phong hiện diện cũng nên chú ý về công phu học tập và
đừng quên ngạn ngữ rằng: “Nhứt nhựt bất kiến như tam ngoạt hề” là một
ngày không xem sách bằng ba tháng không học thì châu niên đăng hỏa thành bại chỉ
do Hội nầy.
Tôi
long trọng tuyên bố khai giảng Hạnh Đường niên khóa Bính Ngọ (1966) và cầu chúc
cho chư vị học giả được Ơn Trên phò trì hầu đủ nghị lực khải mê và Hạnh Đường
là đèn soi đàng rọi ngõ vậy.
Nay
kính,
NAM MÔ CAO ĐÀI TIÊN ÔNG ĐẠI BỒ
TÁT MA HA TÁT.
BẢO-THẾ - THỪA-QUYỀN THƯỢNG-SANH
