Lenin từng cấm lễ Giáng Sinh không thành
20 tháng 12 2016.
Nhà lãnh đạo cộng sản Liên Xô,
Lenin là một trong số khá nhiều nhân vật từng ra lệnh 'bài trừ' ngày lễ
Giáng Sinh nhưng không thành, theo Gerry Bowler trong cuốn sách ra mắt dịp
Christmas 2016 tại Anh.
Cuốn 'Christmas
in the Crosshairs: Two Thousand Years of Denouncing and Defending the World's
Most Celebrated Holiday' (Giáng
Sinh trong tầm ngắm: Hai nghìn năm bài trừ và bảo vệ cho dịp lễ trọng thể
nhất thế giới) nhắc lại 'cuộc chiến' chống lễ Giáng Sinh qua nhiều
thế kỷ.
Image captionLenin từng muốn bài trừ Lễ Giáng
Sinh ở Nga
Nhìn lại thế kỷ trước, tác giả người
Canada viết rằng các chế độ toàn trị đều 'thi đua' bài xích hoặc cố biến lễ
Giáng Sinh thành một thứ lễ hội phục vụ chính trị.
Gerry Bowler cho hay khi những người
Bolshevik lên nắm quyền tại Nga, Lenin đã ra lệnh cho công an mật bắn chết ai
dám bỏ ngày đi làm để ở nhà mừng lễ Giáng Sinh.
Tuy nhiên, nỗ lực cấm và bài trừ
Giáng Sinh không thành khiến Liên Xô cho sống lại 'Ông già Tuyết'.
Sau đó, hình ảnh Stalin cũng được
xây dựng tương tự ông già Giáng Sinh: một cụ già đôn hậu, đem quà cho trẻ
con, theo Gerry Bowler.
Chế độ phát-xít Đức không cấm hẳn
Giáng Sinh nhưng thay đổi lời bài hát về lễ này để ca ngợi Hitler.
Ngày nay hiếm có chuyện bài trừ
Giáng Sinh nhưng vẫn có hai xu hướng nhìn nhận lễ này: Giáng Sinh là dịp mừng
Thiên Chúa trong không khí trang nghiêm, sùng kính, hay chỉ là dịp ăn chơi,
tiêu dùng, và mua sắm?
Lễ
Giáng sinh qua các thời kỳ
Lễ Giáng Sinh có nguồn gốc tiền Ki
Tô giáo, vốn là lễ hội vui chơi giữa mùa đông và lễ thờ thần mặt trời ở các
xứ sở Bắc Bán cầu.
Giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã đã
chọn ngày đó làm lễ Thánh Nicolas (sau là Santa Claus), nhằm kết hợp hai truyền
thống này vào làm một.
Nhưng các dịp vui chơi, có cả bia
rượu, ăn uống quá nhiều, lại liên tục bị giới tăng lữ phê phán, thậm chí bài
trừ.
Cuốn sách của Gerry Bowler kể lại
'cuộc chiến chống Giáng Sinh' qua nhiều thế kỷ.
Scotland và New England (Mỹ) đã từng
cấm cả Giáng Sinh, và đến cuối thế kỷ 18, lễ này gần như đã bị 'khai tử' ở
nhiều nơi.
Ý tưởng của phái Thanh giáo là đề
cao tính sùng đạo của lễ mà hạn chế càng nhiều càng tốt hội hè ăn uống, trong
tiếng Anh gọi là 'fasting, not feasting' (ăn kiêng chứ không ăn uống chè chén).
Trong sách có đoạn: "Giáo hội
ở Glasgow vào năm 1583 ra lệnh rút phép thông công những ai vui Lễ Giáng Sinh,
và năm 1593, các cha xứ ở Errol coi hát thánh ca xấu ngang tội tình dục... Ở
một số thành phố của Scotland, các cha xứ đi gõ cửa từng nhà vào ngày Giáng
Sinh để xem giáo dân có ăn uống gì không..."
Nhưng sang đầu thế kỷ 19, Giáng Sinh
đã được phục hồi tưng bừng tại Paris lại sau thời kỳ cấm cả đạo Công giáo và cả
lễ Giáng Sinh thời Cách mạng Pháp.
