BBC. 15.12.15. 1 giờ trước
Tuần qua Quốc hội Hoa Kỳ vừa thông
qua hai dự luật trong lĩnh vực nhân quyền và tự do tôn giáo, được cho là có
liên quan tới Việt Nam.
Đó là hai dự luật HR 624 và HR 1150
về trách nhiệm cá nhân trong lĩnh vực nhân quyền và bảo vệ tự do tôn giáo.
HR 624 được thông qua hôm 8/12, còn
HR 1150 được thông qua hôm 13/12/2016.
Việc thông qua các dự luật đánh
dấu việc tăng mức độ ưu tiên quan tâm trong chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ
trong lĩnh vực nhân quyền và tự do tôn giáo toàn cầu.
Image
copyrightGETTY
IMAGES
Dự luật HR 624, tên chính thức là
Global Magnitsky Human Rights Accountability Act (Luật Chịu trách nhiệm về
Nhân quyền Toàn cầu mang tên Magnitsky), đã qua lưỡng viện Quốc hội nhưng còn
chờ Tổng thống Obama ký thành luật.
Các nhà vận động nói rằng họ hy
vọng ông Obama sẽ làm công việc này trước khi ông mãn nhiệm và HR 624 sẽ quy
định chế tài cụ thể như hạn chế nhập cảnh Hoa Kỳ với các cá nhân vi phạm nhân
quyền và đóng băng tài sản của họ.
Điều này cũng có nghĩa các quan chức
và cá nhân nước ngoài, kể cả Việt Nam, bị Hoa Kỳ liệt vào dạng vi phạm nhân
quyền, có thể bị trừng phạt bằng cách này mà không đụng chạm tới cấp quốc gia.
Nước
cần quan tâm đặc biệt
Dự luật HR 1150, tên chính thức là
Frank R. Wolf International Religious Freedom Act of 2015 (Luật Tự do Tôn giáo
Quốc tế mang tên Frank R. Wolf) trong khi đó yêu cầu Đại sứ lưu động chuyên
trách vấn đề tự do tôn giáo quốc tế nay sẽ báo cáo trực tiếp tình hình lên
Ngoại trưởng Hoa Kỳ.
Bên cạnh đó, hệ thống phân hạng các
quốc gia mà Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xếp vào nhóm "Các nước cần quan tâm đặc
biệt" (Countries of Particular Concern - CPC) trong lĩnh vực tự do tôn
giáo sẽ được điều chỉnh để chia thành nhóm các nước CPC hợp tác với Mỹ trong
việc cải thiện tình hình, và các nước CPC không làm vậy.
Dự luật cũng nêu lên việc thiết
lập "Danh sách cần theo dõi đặc biệt" đối với các quốc gia vi phạm
tự do tôn giáo, và xác định rõ rằng việc một quốc gia có hay không nằm trong
danh sách này trong một năm bất kỳ "không loại trừ việc nước đó được đưa
vào CPC trong cùng năm đó".
Việt Nam từng nằm trong danh sách
CPC trong nhiều năm. Tuy nhiên đến 11/2006, trước khi Việt Nam được gia nhập
Tổ chức Thương Mại Thế giới (WTO), Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam ra
khỏi danh sách cho đến nay.
Tuy nhiên, đến 2016, Ủy ban Tự do
Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ trong bản phúc trình thường niên đánh giá rằng
chính quyền Hà Nội "vẫn tiếp tục coi một số nhóm tôn giáo và các hoạt
động của họ là sự đe dọa cho đất nước", đồng thời nhắc tới việc Việt
Nam vẫn còn khoảng hơn 100 tù nhân chính trị, trong đó nhiều người bị giam giữ
vì lý do tôn giáo và kêu gọi tự do tôn giáo.