BBT: Sau khi chiếm được Việt Nam, Pháp thiết lập chế độ cai trị thế nào?
Copilot.
Mình dựa trên kết quả tìm kiếm về quá trình Pháp chinh phục và tổ chức bộ máy cai trị ở Việt Nam, đặc biệt là thông tin từ Britannica và Vietnam Law Magazine — hai nguồn mô tả rất rõ cách Pháp chia Việt Nam thành ba kỳ với ba quy chế khác nhau Britannica Vietnam Law & Legal Forum.
Dưới đây là bảng tóm lược đầy đủ – chính xác – dễ nhìn, đúng như bạn yêu cầu.
🟦 BẢNG TÓM LƯỢC CHẾ ĐỘ BẢO HỘ BA KỲ (1862–09/03/1945)
| Kỳ | Quy chế dưới Pháp | Đặc điểm chính |
|---|---|---|
| Nam Kỳ (Cochinchine) | Thuộc địa trực tiếp của Pháp Vietnam Law & Legal Forum | Pháp cai trị hoàn toàn; không còn triều đình Huế; luật Pháp áp dụng; Thống đốc Nam Kỳ nắm quyền |
| Trung Kỳ (Annam) | Xứ bảo hộ Vietnam Law & Legal Forum | Triều đình Huế tồn tại hình thức; Khâm sứ Trung Kỳ kiểm soát mọi việc; vua chỉ giữ nghi lễ |
| Bắc Kỳ (Tonkin) | Bảo hộ bán thuộc địa (semi‑protectorate) Vietnam Law & Legal Forum | Pháp nắm quyền quân sự – hành chính; triều đình Huế có vai trò rất hạn chế; Hà Nội & Hải Phòng là lãnh thổ thuộc địa |
Sources: Britannica Vietnam Law & Legal Forum
🟩 DIỄN GIẢI NGẮN GỌN THEO DÒNG THỜI GIAN
- 1862–1867: Pháp chiếm Nam Kỳ → biến thành thuộc địa.
- 1883–1884: Hòa ước Quý Mùi & Giáp Thân → Trung Kỳ và Bắc Kỳ thành xứ bảo hộ.
- 1887: Lập Liên bang Đông Dương; ba kỳ chính thức tách quy chế.
- 1887–1945: Ba kỳ tồn tại với ba chế độ pháp lý khác nhau như bảng trên.
- 09/03/1945: Nhật đảo chính Pháp → chế độ bảo hộ chấm dứt.
🟧 TÓM TẮT BẢN CHẤT BA CHẾ ĐỘ
- Nam Kỳ → thuộc địa: Pháp cai trị trực tiếp, không có vua.
- Trung Kỳ → bảo hộ: có vua nhưng quyền thực tế nằm trong tay Khâm sứ.
- Bắc Kỳ → bảo hộ bán thuộc địa: Pháp kiểm soát chặt nhất về quân sự – hành chính.
👉 Đây là lý do người Pháp luôn nói “Ba kỳ – ba chế độ – một Đông Dương”.
Nếu bạn muốn, mình có thể làm thêm:
- Bảng so sánh sâu hơn (luật pháp, thuế, quân sự, hành chính)
- Sơ đồ tổ chức bộ máy cai trị của Pháp
- Tóm tắt sự khác nhau giữa bảo hộ và thuộc địa
Bạn muốn đi tiếp hướng nào 🌿?
