Bán Nguyệt San Thông Tin số 21, 22 của Hội Thánh Cao Đài đăng Hồi Ký của Ngài Bảo Đạo Hồ Tấn Khoa: MỘT CHUYẾN ĐI LỊCH SỬ.
BBT đánh vi tính kèm ảnh chụp để giới thiệu trang sử quý hiếm của Đạo Cao Đài.
Ngài Bảo Đạo viết ... Tướng Nguyễn Thành Phương lãnh lệnh Tổng thống Ngô Đình Diệm về bao vây Hộ Pháp Đường ... là rất đúng với bản chất sự việc.
BBT chỉ xin có một lưu ý nhỏ là khi đó ông Ngô Đình Diệm còn là Thủ Tướng. Ông Diệm sai Tướng Phương khủng bố Đức Hộ Pháp là để chuẩn bị lật đỏ Quốc Trưởng Bảo Đại.
Nay kính.
Bản PDF:
MỘT
CHUYẾN ĐI LỊCH SỬ.
“Hồi ký của Bảo Đạo Hiệp Thiên Đài Hồ Tấn Khoa.”
Bán
Nguyệt San Thông Tin số 21.
Phát hành ngày 10-01-Tân Hợi (05-02-1971).
Thời
gian thấm thoát mới đây mà đã 15 năm qua, nhớ lại cũng độ xuân về trong lúc
toàn thể người Việt rộn rịp vui đón tết Bính Thân (1956) thì nơi Tổ đình Tòa Thánh
Tây Ninh mọi người đều sống trong cảnh âu lo sợ sệt; không biết ngày mai hay
lát nữa đây sẽ xảy ra việc gì do cuộc khủng bố của tướng Nguyễn Thành Phương
lãnh lệnh Tổng thống Ngô Đình Diệm về bao vây Hộ Pháp Đường và chiếm đóng vùng Long
Hoa Thị đến Cửa số 6.
Mặt
khác, một số cựu quân nhân do đại tá Huỳnh Thanh Mừng chỉ huy chống lại tướng
Phương kéo về đóng từ núi Bà đến Cửa Hòa Viện nhất quyết một còn một mất với
phe của Tướng Phương. Huỳnh Thanh Mừng lại bị bộ hạ của Phương phục kích bắn
gãy cánh tay làm cho cuộc tranh chấp giữa đôi bên càng thêm quyết liệt.
Một
nhóm thứ ba do Thiếu tá Đờn và Thiếu tướng Mạnh cầm đầu lại xen vào giữa, kéo
quân vào đóng trong Nội ô. Tuyên bố là để ngăn chặn hai nhóm kia không cho sáp
lại gần, hầu tránh một cuộc đổ máu vô lối.
Nhận
rõ viễn ảnh một cuộc lưu huyết không thể tránh khỏi trong Nội ô làm cớ cho cường
quyền Ngô Đình Diệm xâm chiếm Tòa Thánh; mà Đức Hộ Pháp lại là mục phiêu chánh
của cuộc tranh chấp, mà Đức Ngài không phương giải kiết. Nên Đức ngài chỉ còn
một kế là lánh xa Tổ Đình làm cho các phe đối lập không còn lý do gì tranh chấp
với nhau nữa để tránh một cuộc lưu huyết đáng tiếc giữa con cái của đạo.
HẾT
TRANG 12.
Vì
thế nên Đức Hộ Pháp quyết định rời khỏi Thánh Địa để đi Nam Vang.
Dự
định này được giữ kín, nên lúc ra đi ngoài một vài người thân mật thì ít ai hay
biết. Bởi cớ nên có nhiều dư luận, kẻ bàn vầy, người luận khác; nên Tôi xin kể
sơ lại cả sự thật sau đây để nhắc lại một chuyến đi vô tiền khoán hậu.
Mặc
dầu giữ kín nhưng nhóm Mừng, Đờn và Mạnh cũng đoán được ý này nên đề nghị dọn
đường rừng để đưa Đức Hộ Pháp đi, để tránh mọi ngăn đón của bọn bộ hạ Ngô Đình
Diệm và Nguyễn Thành Phương.
Tuy
Đức Hộ Pháp không muốn đi theo tiểu lộ nhưng Đức Ngài cũng giả vừa ý mấy người
này để tránh mọi phản trắc bất ngờ.
Trái
lại Đức Hộ Pháp quyết định đi theo đại lộ, nên giao cho Giáo Hữu Thái Của Thanh
(Phạm Kim Của) hiện nay là Giáo Sư Khâm Trấn Đạo Tần Quốc là người ở Nam Vang,
am hiểu đường đi nước bước lo sắp đặt mọi hành trình.
Khuya
mùng 3 rạng mùng 4 Tết Bính Thân (1956). Giáo Hữu Của đưa Cô Ba và Cô Tư với
Thuận và Hòa là hai con của cô Ba lên Nam Vang trước. Đi trên chuyến xe Simca của
Cô Tư do Tám Ngọc làm tài xế. Khi vừa đến Báo Ân Đường (Đền Thờ Phật Mẫu ở Nam
Vang) thì lại gặp Thiếu tướng Lê Văn Tất đã lên trước rồi.
Chiều
mùng 4. Giáo
Hữu Của trở lại cho hay tin đó thì Tôi rất lo ngại, sợ e Thiếu tướng Tất đoán hiểu
ý định Đức Hộ Pháp rồi đánh điện về cho Tướng Phương hay để ngăn đón bước đường
của Đức Hộ Pháp.
Trong
ngày mùng 4. Đức
Hộ Pháp cho sắp xếp mọi hành trang vào xe Chevrolet của Đức ngài, nhưng khi hỏi
lại giấy xe thì kiếm đâu không ra làm cho em tài xế Hồ Tấn Lực bị rầy quở rất
tội nghiệp. Chừng lên đến Nam Vang mới hay Cô Tư lấy đem đi Nam Vang.
HẾT
TRANG 13.
Đến 5
giờ chiều Đức Hộ Pháp mới cho Tôi biết việc này thì Tôi lật đật ra Tây Ninh
kiếm thế làm tờ cớ mất giấy xe để tạm dùng đi đường; nhưng vô hiệu quả vì đã
hết giờ làm việc.
Lúc
trở về thì trời đã tối. Đức Hộ Pháp dạy dọn đồ qua xe của Bà Tám để đi, vì xe
này có giấy tờ đủ.
Đồng
thời nhóm Mừng, Đờn, Mạnh ở trong Núi đi xe Jeep ra định rước Đức Hộ Pháp đi
ngã đường rừng; vì họ đã dọn đường và cho phục kích xong rồi. Nhưng xe ra đến Cầu
Kỹ Nghệ thì tự nhiên xe chết máy và sửa hoài không chạy; nên buộc lòng cho
người ra xin Tôi gửi xe vô rước họ. Nhưng khiến lúc ấy không có chiếc xe nào ở
nhà nên họ đành chờ sáng mới ra đặng thì Đức Hộ Pháp đã đi hồi khuya rồi.
Đêm hôm ấy, bên Hộ Pháp Đường rộn rệp sắp đặt hành
trang, không có ai ngủ, chờ đến khuya sẽ ra đi.
Bên
chiếc xe của Đức Hộ Pháp đi bảy người, phía trước do Giáo Hữu Của làm tài xế,
kế đó là Cô Hai Đạm và Em Ba Hiệu theo để hầu hạ Đức Hộ Pháp. Phía sau thì Đức
Hộ Pháp ngồi giữa, bên trái là Tôi, bên mặt là Trung tá Thoại (hiện là Hữu Phan
Quân) và Con Cả Tôi là Bạch ngồi trên gói đồ.
Đức
Hộ Pháp và Tôi thì mặc đạo phục, Trung tá Thoại mặc áo dài trắng, Em Bạch mặc
đồ Hướng Đạo, còn Giáo Hữu Của, Cô Hai Đạm và Em Ba Hiểu thì mặc thường phục.
Theo
sau có chiếc xe của chức sắc Phước Thiện trong đó có ông Trưởng Tộc Phạm Văn Út
và vài vị khác, Tôi không nhớ; để đưa Đức Hộ Pháp lên đường. Bà Tám ở lại một
mình rất bùi ngùi. Trước khi ra đi, Tôi có bạch với Đức Hộ Pháp có cần để lịnh
gì dạy Hội Thánh hay không? Thì Đức Ngài nói không và dạy Tôi viết vắn tắt vài
hàng báo tin rằng Đức Hộ Pháp đã đi Nam Vang rồi thôi. (Còn tiếp).
HẾT
TRANG 14.
MỘT
CHUYẾN ĐI LỊCH SỬ.
“Hồi ký của Bảo Đạo Hiệp Thiên Đài Hồ Tấn Khoa.”
Bán
Nguyệt San Thông Tin số 22, tt.
Phát hành ngày 25-10-Tân Hợi (20-02-1971)
Vào
lối 2 giờ khuya, xe ra cửa hông bên tay trái Hộ Pháp Đường, xe Đức Hộ Pháp ra
trước xe Chức sắc Phước Thiện ra sau; vẫn mở đèn sáng nhưng không hiểu sao tốp lính
của Nguyễn Thành Phương ở gác nơi bót trước Hộ Pháp Đường (nay là Bá Huê Viên) ngủ
say không hay biết gì hết.
Xe đi
theo đường Bình Dương (nay là Đại lộ Phạm Công Tắc) ra Cửa Hòa Viện, khi xe đến
thì có hai em Bảo Thể gác đêm, ra mở cửa cho xe đi rồi đóng cửa lại.
Xe ra
cửa thì rẽ tay trái, đến ngã ba thì quẹo đường Nhàn Du khách sạn, tới cửa số 4
thì quẹo tay mặt, ra Cửa Số 7 rồi đi luôn ra Mít Một.
Đi
ngang Cửa Số 7, bót gác nơi đó không ai biết gì hết. Khi ra tới Mít Một thì bót
gác nơi đó có kêu hỏi, nhưng Trung Tá Thoại trả lời là xe của Ông Bảo Đạo đi
Sài Gòn rồi chạy luôn.
Khi
xe đi ngang qua Tổng Hành Dinh thì thấy có lính đứng gác, nhưng xe vẫn mở đèn
pha chạy luôn, xe của ông Trưởng tộc Út chạy theo sau xa xa cũng qua luôn êm ái.
Qua
khỏi Tổng Hành Dinh rồi thì không khí trong xe có phần nhẹ nhàng bớt. Từ đó
xuống Gò Dầu thì đường yên tịnh, nhưng vẫn còn e ngại có người theo dõi.
HẾT
TRANG 11.
Đến
Gò Dầu, ban đêm lính Quốc gia gác cổng không cho xe qua cầu. Giáo Hữu Của đậu
xe lại bên vệ đường rồi nhảy xuống nhanh nhẹn đến chào người lính gác; to nhỏ
một hồi rồi bắt tay thân mật; người lính gác đến gần xe bật đèn pile rọi trong
xe để khám xét. Lúc ấy Đức Hộ Pháp giả bộ xây qua bên phía Trung tá Thoại nói
chuyện, còn Tôi ngồi bên trái gần cửa xe chỗ anh lính không tránh đâu đặng nên
ngồi trân đưa bộ râu ra cho anh lính rọi đèn coi.
Vì Giáo Hữu Của đã lanh lẹ bắt tay phải quấy
rồi, nên người lính xét qua loa rồi dở cổng cho xe đi không có xét đồ đạc gì
hết.
Qua
đầu cầu bên kia lại gặp cổng đóng nữa, nên Giáo Hữu Của cũng lanh lẹ nhảy ra
bắt tay anh lính gác nên anh này dở cổng cho đi liền, vì bên đầu cầu kia đã xét
rồi.
Xe
qua khỏi cầu Gò Dầu thì mọi người đều nhẹ thở và xe cứ tiến về phía ranh giới Cao
Miên. Một chập sau thấy đèn xe của ông Trưởng Tộc Út theo sau thì ai nấy đều
yên tâm.
Xe
đến biên giới lối 5 giờ khuya. Trời còn tối nhưng cũng có vài người gánh đồ đi
bán, đi bộ qua lại cổng.
Tại
biên giới bên Quốc gia, lúc ấy chưa có đóng bót, chỉ có bên Miên có bót gác
khóa cổng chưa cho xe qua lại. Đến đó xe ngừng, ai nấy xuống xe hơi, được thở
nhẹ nhàng, không khí dường như vừa thoát khỏi cảnh địa ngục trần gian, mong sẽ đặng
sống trong cảnh tự do.
Vì Giáo
Hữu Của lo giấy tờ tạm được cho Đức Hộ Pháp với Tôi, Cô Hai Đạm mà thôi, còn ba
cậu trai thì không có nên thừa dịp lính trong bót còn ngủ, Giáo Hữu Của nói với
ba cậu Thoại, Bạch, Hiệu qua cổng đi bộ lần đến trước xa xa rồi xe sẽ theo
rước.
Ông Xếp
bót vì còn say ngủ, không ra xét xe mở cổng cho đi, nên Giáo Hữu Của đã từng
qua lại quen thuộc việc phải quấy, nên vào bót lôi Ông Xếp dậy đưa giấy tờ cho ông
xét và ghi sổ xong xuôi rồi tự mình ra mở cổng cho xe qua.
HẾT
TRANG 12.
Khi
ấy, xe ông Trưởng Tộc Út cũng theo tới. Hai đàng giã biệt nhau, tình quyến
luyến, dạ bùi ngùi. Nhưng rồi cũng phải chia tay kẻ đi người ở, nửa vui thoát
vòng hắc ám, nửa buồn cảnh chia ly.
Xe
Đức Hộ Pháp qua cổng rồi thì ông Trưởng Tộc Út cũng quay xe trở về báo tin cho Bà
Tám và mọi người hay rằng Đức Hộ Pháp đã đi qua biên giới bình yên rồi. Đến sáng ngày thì xe đến Soài Riêng, ghé lại
vệ đường đổ xăng thấy thiên hạ tấp nập buôn bán dập dìu, thừa dịp mua bắp nấu
và bánh trái đỡ lòng rồi lên đường luôn, không có ghé Thánh Thất.
Lối
10 giờ trưa đến Hố Lương (người Miên gọi là Neak Luong), xe phải đậu chờ lối 15
phút mới qua Bắc được. Nơi bến Bắc này người ở cũng đông đúc, phố xá cũng nhiều,
buôn bán coi mòi sung túc lắm.
Khi
xe qua bên kia bờ sông thì có ông Giám Đạo Huỳnh Hữu Lợi ngồi xe hơi xuống chờ
đón rước, mừng rỡ nhau rồi Ông Giám Đạo cho xe chạy trước dẫn đường; xe Đức Hộ
Pháp theo sau. Lối 11:30 thì tới Nam Vang ghé Đền Thờ Phật Mẫu (Báo Ân Đường)
có Chức sắc, Chức việc và Đạo hữu đông đảo đón tiếp chào mừng.
Đức
Hộ Pháp và nội bọn lên đảnh lễ Đức Chí Tôn và Đức Phật Mẫu, xong rồi thì bà Đạo
Nhơn Võ Hương Nhâm, sắp đặt chỗ nghỉ ngơi cho Đức Hộ Pháp và mỗi người trong
đoàn.
Qua
ngày sau, Đức Hộ Pháp viết thư cho Quốc Vương Norodom Sihanouk hay, và xin
hưởng chế độ “lánh nạn chính trị”. Tin
ấy làm cho Chánh quyền Cao Miên xôn xao không ít, vì họ không biết Đức Hộ Pháp lên
hồi nào và đi đường nào, mà cả cơ quan an ninh, công an, cảnh sát của họ không
ai hay biết. Báo hại khi rõ lại Đức Hộ Pháp qua biên giới ngã Soài Riêng thì
toàn bót gác ở biên giới đều bị quở phạt và đổi đi hết.
Âu
cũng là một chuyến đi lịch sử lạ lùng, làm cho nhiều người bàn tán, kể như là chuyện
thần thoại, ly kỳ vậy.
Lúc
ra đi thì cũng tưởng là ra đi rồi còn trở lại, không dè sau ba năm khảo đảo,
lớp ngoại khảo còn thêm nội khảo, làm cho Đức Hộ Pháp phải lâm bệnh nan y, phải
gửi Thánh hài nơi Miên Quốc. Không biết ngày nào đất nước hòa bình, đặng rước
về nơi Tổ Đình, cho cả con cái của Đức Chí Tôn thỏa nguyện chiêm bái.
Thật
là một chuyến đi không trở lại./.
Hết.
https://khoinhonsanh2014.blogspot.com/2020/07/3126-hoa-binh-chung-song-bien-nien-tt-9.html#more
Ảnh chụp.
BNS Thông Tin 21.
trang 13
trang 14
BNS Thông Tin 22.
trang 11.
