Vì sao bang này quan trọng bậc nhất trong cuộc bầu cử Mỹ?
- Anthony Zurcher
- Phóng viên Bắc Mỹ. BBC
Địa chỉ Nhà Trắng tại Washington DC là 1600 Đại lộ Pennsylvania và con đường chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ chạy qua bang Pennsylvania - bang chiến trường có số phiếu đại cử tri đoàn lớn nhất.
Nhà phân tích bầu cử Nate Silver tính toán rằng ứng cử viên giành chiến thắng tại Pennsylvania có hơn 90% khả năng giành chiến thắng toàn bộ cuộc đua vào Nhà Trắng.
"Đó là 'ông nội' của tất cả các tiểu bang dao động," cựu Dân biểu Patrick Murphy, người đại diện cho vùng đông bắc Pennsylvania với tư cách là đảng viên Dân chủ từ năm 2007 đến năm 2011, nói.
Với 19 phiếu đại cử tri đoàn, Pennsylvania - tiểu bang đông dân thứ năm của Mỹ - là điểm mấu chốt trong số các bang chiến trường, hay còn gọi là bang dao động, đối với cả Phó Tổng thống Kamala Harris lẫn cựu Tổng thống Donald Trump.
Nếu Đảng Dân chủ giành chiến thắng tại Pennsylvania, Wisconsin và Michigan, cùng với một khu vực bầu cử ở Nebraska, bà Harris sẽ là tổng thống tiếp theo.
Nếu Đảng Cộng hòa giành chiến thắng tại Pennsylvania, Bắc Carolina và Georgia, ông Trump sẽ trở lại Nhà Trắng vào năm tới.
Nếu thất bại ở Pennsylvania, ông Trump sẽ không thể tái đắc cử trừ khi ông đảo ngược được ít nhất ba tiểu bang mà Tổng thống Joe Biden đã thắng vào năm 2020.
Được mệnh danh là bang then chốt (Keystone State), Pennsylvania thực sự là chìa khóa (key) để mở cửa vào Nhà Trắng.
Một chiến trường mô phỏng nước Mỹ
Pennsylvania không chỉ là bang dao động có giá trị nhất mà còn có thể được coi là một mô hình thu nhỏ của toàn bộ nước Mỹ - về mặt nhân khẩu học, kinh tế và chính trị.
Đây là một bang từng là trung tâm sản xuất, nhưng gần đây đang chuyển đổi sang các ngành công nghiệp và kinh doanh mới. Tuy vậy, ngành năng lượng ở bang này vẫn phát triển mạnh mẽ nhờ trữ lượng dầu đá phiến. Nông nghiệp vẫn là ngành kinh tế lớn thứ hai của bang.
Phần lớn dân số của bang là người da trắng, nhưng cộng đồng người nhập cư tại đây đang ngày càng lớn mạnh.
Một số khu vực, như Allentown - thành phố công nghiệp của tầng lớp lao động nổi tiếng nhờ bài hát của Billy Joel - hiện có phần lớn là người Mỹ gốc Latinh-Tây Ban Nha. Dân số da đen của bang ở mức 12%, thấp hơn một chút so tỷ lệ của toàn nước Mỹ là 13%.
Về mặt chính trị, hai đô thị lớn của bang, Philadelphia và Pittsburgh, rất ủng hộ Đảng Dân chủ. Giữa hai khu vực này là những vùng nông thôn rộng lớn, nơi Đảng Cộng hòa chiếm ưu thế. Các vùng ngoại ô từng theo phe bảo thủ thì hiện nghiêng về cánh tả.
Điều này giống như một câu đùa cũ của người Mỹ rằng: Bang Pennsylvania bao gồm Philadelphia và Pittsburgh với bang Alabama (một bang ủng hộ Đảng Cộng hòa) nằm ở giữa.
Bằng cách nào đó, tất cả những luồng chính trị đối lập và động lực thay đổi này đã giữ cho Pennsylvania gần như cân bằng trong các cuộc bầu cử tổng thống.
Tổng thống Joe Biden đã giành chiến thắng tại bang này với cách biệt khoảng 80.000 phiếu bầu vào năm 2020. Trong khi đó, ông Trump thắng bang này với khoảng 40.000 phiếu bầu cách biệt trong cuộc bầu cử năm 2016.
Chỉ có một lần trong 40 năm qua, một ứng cử viên giành chiến thắng tại Pennsylvania với cách biệt lớn, đó là ông Barack Obama trong chiến thắng vang dội vào năm 2008.
Cuộc thăm dò hiện tại cho thấy cuộc đua giữa bà Harris và ông Trump tại bang này gần như ngang ngửa. Theo bộ phận thăm dò của ABC News, bà Harris đang dẫn trước chưa đến một phần trăm – một biên độ hầu như không thay đổi trong suốt năm chính trị đầy biến động này.
Chìa khóa vào Nhà Trắng
Cả hai ban tranh cử của bà Harris và ông Trump đều đổ rất nhiều nguồn lực vào Pennsylvania. Họ chi nhiều tiền cho quảng cáo trên truyền hình ở đó hơn bất kỳ bang dao động nào khác. Cả hai ứng cử viên đều đến thăm bang này thường xuyên.
Phó Tổng thống Kamala Harris đã giới thiệu ứng cử viên phó tổng thống Tim Walz tại một cuộc mít tinh ở Philadelphia. Bà đã dành nhiều ngày để chuẩn bị cho cuộc tranh luận tổng thống của mình tại thành phố Pittsburgh. Bà cũng đã có bài phát biểu kinh tế quan trọng ở đó hai tuần trước.
Ngày 5/10, ông Donald Trump đã tổ chức một cuộc mít tinh lớn ở thành phố Butler - nơi ông bị ám sát hụt vào tháng 7/2024. Vào ngày 9/10, ông đến thành phố Reading và quê nhà của Tổng thống Biden - thành phố Scranton.
Nếu hai ứng viên không có mặt thì hai ban tranh cử đều có các chính trị gia và quan chức khác đến Pennsylvania để thu hút sự ủng hộ của công chúng.
Cựu Thống đốc Pennsylvania Ed Rendell, người theo Đảng Dân chủ, nói:
"Một ứng cử viên tổng thống không thể đến một quận để nói chuyện với 1.200 người. Bang này quá lớn. Không có đủ thời gian. Thế nên cần phải có người đại diện xuất hiện."
Ông Rendell nhấn mạnh rằng thống đốc hiện tại, đảng viên Dân chủ Josh Shapiro, là một ưu thế lớn cho Đảng Dân chủ tại đây vì ông rất được lòng người dân trong bang và là một diễn giả năng động. Đó là những phẩm chất đã giúp ông Shapiro trở thành ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí phó tổng thống của bà Harris.
Đối với bà Harris, chìa khóa chiến thắng của bà là đạt được số phiếu áp đảo ở hai đô thị Philadelphia, Pittsburgh và giành chiến thắng ở các vùng ngoại ô đủ để vượt qua số phiếu bầu cho ông Trump ở phần còn lại của bang.
Một phần thiết yếu của chiến lược này là giành được sự ủng hộ của những cử tri ôn hòa và một số đảng viên Cộng hòa – bao gồm hơn 160.000 người đã bỏ phiếu cho cựu Thống đốc Nam Carolina Nikki Haley trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa tại bang này được tổ chức vào đầu năm nay.
“Những gì những cử tri này cần nghe là làm sao để cho thấy cả hồ sơ trước đây của Kamala Harris lẫn các kế hoạch tương lai của bà về cơ bản là những lập trường trung dung – rằng bà ấy không phải là người cực tả điên rồ, hoang tưởng,” ông Craig Snyder, cựu nhân viên Cộng hòa tại Thượng viện, người đang điều hành chiến dịch “Cử tri ủng hộ Haley bầu cho Harris” tại Pennsylvania, nói.
Ông nói thêm rằng ban tranh cử của bà Harris đang tìm cách tiếp cận các cử tri Cộng hòa và đó là nỗ lực lớn nhất mà ông từng thấy trong một thế hệ.
Về phía ông Trump, chiến lược của vị cựu tổng thống là lấy được tối đa số phiếu có thể ở các khu vực bảo thủ của bang Pennsylvania, bao gồm vận động đăng ký và huy động những người có lẽ không đi bỏ phiếu trong quá khứ.
Đây là động thái mà các quan chức trong ban tranh cử của ông Trump cho biết là trọng tâm trong nỗ lực ở cấp cơ sở của mình.
Có những dấu hiệu cho thấy công sức của họ có thể đang mang lại kết quả.
Những người theo Đảng Dân chủ đã đăng ký bầu cử vẫn đông hơn những người theo Đảng Cộng hòa ở Pennsylvanina, nhưng biên độ chỉ là vài trăm ngàn người - mức nhỏ nhất kể từ khi bang này bắt đầu công bố số liệu vào năm 1998.
Trong khi những cử tri có trình độ đại học ở vùng ngoại ô có thể khó thuyết phục, nhóm của ông Trump nghĩ mình có thể làm suy yếu sự ủng hộ lâu đời của những cử tri công đoàn lao động và những người đàn ông da đen trẻ tuổi dành cho Đảng Dân chủ.
“Chúng tôi đã thấy trên phạm vi cả nước rằng ông Trump đã có những bước tiến thực sự với những người đàn ông Mỹ gốc Phi,” Farah Jimenez, một nhà hoạt động giáo dục bảo thủ, nói.
“Họ ở Philadelphia này, và nếu có thể thuyết phục họ rằng ông ấy đang nói rõ ràng hơn về những điều họ quan tâm, thì ít nhất điều đó có thể bắt đầu tạo ra một cơ sở ủng hộ của người theo phe Cộng hòa ở bang này."
Trò chơi chờ đợi
Bốn năm trước, kết quả ở Pennsylvania phải mất nhiều ngày mới có – chủ yếu là do hơn hai triệu lá phiếu gửi qua thư bị hủy bỏ vì đại dịch Covid-19.
Đến bốn ngày sau cuộc bầu cử, các hãng truyền thông lớn mới đưa tin ông Biden là người chiến thắng.
Năm nay, tỷ lệ bỏ phiếu qua thư dự kiến sẽ thấp hơn, nhưng bang này cho biết họ đã nhận được 217.000 lá phiếu đã hoàn thành mà theo luật của Pennsylvania, không thể mở và kiểm phiếu cho đến đêm bầu cử.
Một yếu tố bất ngờ khác là hơn 27.000 lá phiếu của cử tri quân đội và cử tri ở nước ngoài đã được các quan chức bang Pennsylvania phân phối cho đến nay.
Nếu cuộc đua diễn ra sát nút như các cuộc thăm dò cho thấy, những lá phiếu đó có thể tạo ra sự khác biệt – ngay cả khi chúng mất nhiều thời gian hơn để đến nơi và được nhập liệu.
"Tôi nghĩ sẽ mất tới vài ngày sau đó để kiểm phiếu. Và nếu số phiếu rất sát nút, chúng ta sẽ dính vào kiện tụng, kiểm phiếu lại và nhiều thứ khác. Vì vậy, mọi người cần phải chuẩn bị tinh thần," ông Snyder bình luận.
