Nước Mỹ đứng đầu thế giới nhờ vào lòng tin của các quốc gia tin Mỹ. Lòng tin vào Mỹ còn lại bao nhiêu qua các sự kiện: Việt Nam Cộng Hòa (1975), Afghansitan (2021) và Ukraina (2025), cũng như với đồng minh lâu đời là Châu Âu ... Với những nước không tin Mỹ như Nga, Trung Quốc, Iran họ có khả năng tin vào Mỹ hay không? BBT.
Mỹ sẽ mất vị thế đứng đầu thế giới, nếu…
Trương Nhân Tuấn
9-3-2025. BÁO TIẾNG DÂN
Không phải chỉ có người Việt Nam mà ngay cả những học giả nước ngoài cũng có những sai lầm ấu trĩ về sự đóng góp của Mỹ vào Minh ước Bắc Đại Tây dương (NATO).
https://baotiengdan.com/2025/03/09/my-se-mat-vi-the-dung-dau-the-gioi-neu/#google_vignette
NATO hiện thời có 32 quốc gia thành viên. Đa số đều cho rằng, chỉ một mình nước Mỹ đóng góp khoảng 66% vào tổ chức này, thiệt tình là điều 100% sai lầm.
Việc này đến từ sự hiểu lầm (lẫn lộn) về “ngân sách hoạt động” của tổ chức NATO và “chi tiêu quốc phòng” cho mỗi quốc gia thành viên.
“Ngân sách hoạt động NATO” hàng năm là 4,6 tỉ đô la. Ngân sách này dùng để chi phí cho nhiều hoạt động: Hoạt động quân sự (2,37 tỉ), hoạt động dân sự (483,3 triệu đô la) cùng một số hoạt động khác.
Mỹ và Đức mỗi nước đóng khoảng 15% vào “ngân sách hoạt động” của NATO. Hai ước Anh và Pháp mỗi nước đóng 10%. Các nước Ý (8,5), Canada (6,6%), Tây Ban Nha (5,8%), Thổ (4,5%)…
Tức là Mỹ (và Đức) đóng khoảng 700 triệu đô la mỗi năm, Pháp và Anh khoảng 460 triệu đô v.v… để tổ chức NATO có ngân sách hoạt động.
Về ngân sách quốc phòng của mỗi quốc gia thành viên NATO, mức tối thiểu được đồng thuận là 2% GDP.
Ngân sách quốc phòng của Mỹ (năm 2023) khoảng 3,5% GDP, tương ứng 860 tỉ đô la.
Tổng số ngân sách quốc phòng của các quốc gia thành viên NATO còn lại là 404 tỉ đô la.
Nếu dựa trên số ngân sách quốc phòng (tính theo phần trăm GDP), dĩ nhiên ngân sách Quốc phòng của Mỹ gấp đôi tổng số các nước NATO gộp lại.
Vấn đề là ngân sách của bộ Quốc phòng Mỹ không phải độc quyền dành cho NATO, mà cho tất cả các căn cứ quân sự của Mỹ hiện diện trên toàn cầu.
Chi phí của các hạm đội hàng không mẫu hạm của Mỹ là bao nhiêu? Các căn cứ đóng ở Nhật, Hàn và các quốc gia Châu Á, Châu Phi… khác là bao nhiêu? Tôi không có số liệu chính xác nhưng tất cả những cho phí này đều đến từ ngân sách Bộ Quốc phòng.
Ngoài chi phí thường niên mà Mỹ đóng cho ngân sách NATO (700 triệu/năm). Có ai đã tính được Mỹ đã đóng góp bao nhiêu để “bảo vệ” các quốc gia thành viên NATO?
Trong khi tổng số ngân sách quốc phòng của các quốc gia thành viên (404 tỉ đô), có đến 60% là dùng để mua vũ khí của Mỹ.
Chúng ta nên biết là các quốc gia thành viên NATO, như Anh, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha v.v… đều có thể chế tạo phi cơ chiến đấu riêng. Nhưng ngoại trừ Pháp, tất cả đều mua F35 của Mỹ.
Theo tôi, con số thật sẽ nói lên tất cả. Tức là không có vụ Mỹ bỏ 60% ngân sách Quốc phòng để bảo vệ NATO, như ý kiến của nhiều học giả.
Tôi nghĩ, nếu Tổng thống Trump rút Mỹ ra khỏi tổ chức NATO (vì chiến tranh Ukraine hay vì thiết lập đồng minh với Nga), dĩ nhiên thời gian đầu các quốc gia này sẽ “chới với”. Vì từ năm 1949 đến nay, các quốc gia này đã “quen” đứng dưới cây dù (nguyên tử) của Mỹ. Cả hai bên, Mỹ và các quốc gia thành viên NATO, đều có những thiệt hại.
Đối với các quốc gia EU thành viên NATO, chắc chắn sẽ lâm vào tư thế “hụt hẫng”. Tình trạng này có thể kéo dài từ 5 đến 10 năm, thời gian cần thiết để các quốc gia này tái cấu trúc lại nền kỹ nghệ quốc phòng. Sau đó các quốc gia này sẽ có đủ khả năng thay thế Mỹ trong vấn đề tự vệ.
Nghi vấn là trong thời gian “chuyển tiếp 5 đến 10 năm”, Ukraine có “trụ” được hay không?
Nghi vấn khác, nếu Nga tấn công vào một quốc gia thành viên NATO, như Ba Lan hay các quốc gia Baltic. Các nước còn lại có đổ quân vào bảo vệ Ba Lan (hay các quốc gia Baltic) hay không?
Theo tôi chắc chắn là Ukraine vẫn trụ được. Ngoại trừ trường hợp TT Trump tháo gỡ các lịnh trừng phạt Nga về kinh tế, giúp nước này phục hưng lại. Trường hợp này thì nguy cơ sẽ bao phủ cả Châu Âu. Nhưng trận chiến nếu có xảy ra thì Nga vẫn không thể thắng. Ngay cả Putin sử dụng vũ khí hạt nhân, Nga vẫn không thể thắng.
Bởi vì vũ khí hạt nhân chỉ có mục đích răn đe, ngăn cản đối phương sử dụng vũ khí hạt nhân. Nếu một bên sử dụng, như Putin sử dụng trước để tấn công, thì tất cả có thể sẽ bị hủy diệt cùng lúc.
Về vũ khí hạt nhân không phải số nhiều là số áp đảo. Vũ khí hạt nhân tinh xảo nhờ vào kỹ thuật (bom H với năng lực nhiều triệu tấn TNT thay vì bom A vài ngàn tấn TNT). Các nước Mỹ, Nga, Pháp, Anh có khả năng “làm nhỏ” đầu đạn, với “vecter” mang nhiều đầu đạn mà mỗi đầu đạn có thể hoạt động tự chủ, tức có thể điều khiển riêng để tấn công vào một mục tiêu định trước.
Nước Pháp chỉ có 290 đầu đạt hạt nhân (bom H), trước 1990 có khoảng 600 đầu đạn. Số đầu đạn hạt nhân này phần lớn đặt trên hỏa tiễn phóng từ tàu ngầm. Số nhỏ khác là bom tinh khôn (đa đầu, đa mục tiêu), phóng từ máy nay Rafale. Chỉ cần 50 đầu đạn (năng lượng 1 triệu tấn TNT) có thể đủ để tiêu diệt toàn bộ nước Nga.
Tức là khi các “chuyên gia” thành viên bàn về số lượng “khủng” đầu đạn hạt nhân của Nga, lên tiếng đe dọa, đánh giá thấp hay chê bai các quốc gia hạt nhân khác, như Pháp. Những người này chưa biết nhiều về vũ khí hạt nhân.
Xài hạt nhân là cả hai cùng chết.
Tức là khi “cây dù hạt nhân” của Pháp, tuy rất nhỏ so với Mỹ hay Nga, nhưng hiệu quả răn đe của nó cũng không khác gì của Nga hay Mỹ. Nếu Ba Lan và Pháp có sự đồng thuận về cây dù hạt nhân của Pháp, thì chưa chắc Putin dám đụng đến Châu Âu.
Nhưng đối với Mỹ hệ quả có thể sẽ rất khó chịu cho một tổng thống tài phiệt như Trump.
Trước hết là các quốc gia EU thành viên NATO không ai mua vũ khí của Mỹ nữa. Tức là mỗi năm ngành quốc phòng của Mỹ sẽ mất đi khoảng 200 đến 300 tỉ đô la.
Nếu TT Trump rút khỏi NATO, đồng thời áp thuế quan lên các nước EU, phần thiệt hại tức khắc thuộc về cả hai bên. Thâm thủng thương mại của Mỹ dưới 100 tỉ đô la nhưng TT Trump cho rằng trên 350 tỉ đô. Vấn đề là mỗi năm EU xài “dịch vụ” của Mỹ ở một con số ngất ngưỡng mà TT Trump không tính (*).
Phần thiệt hại về lâu dài là đồng đô la Mỹ sẽ không còn là đồng tiền “chuẩn” của thế giới. Tức là Mỹ sẽ mất đi khả năng in tiền cho dân Mỹ xài, thế giới trả nợ.
Có thể Nga-Mỹ sẽ xài đồng rúp và đô la. EU vẫn xài đồng euro. Trung Quốc và các quốc gia Đông Á sẽ xài đồng Nhân dân tệ và đồng Yen v.v…
Tức là Mỹ sẽ mất vị thế đứng đầu thế giới.
________
(*) Mỗi năm, người dân Châu Âu trả hàng trăm triệu đô la để mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ từ Amazon, Bugger King, McDonald, Starbucks, Apple, Google, Microsoft, Netflix v.v…
