Người hành đạo cần nắm vững lập trường ba không:
Không chống chánh quyền,
Không theo chánh quyền,
Không tham gia chánh quyền.
ĐÂY LÀ Ý KIẾN CỦA LUẬT SƯ.
Công
an “mời”, khi nào người dân phải đi
1)
Trước hết, hiện tại theo qui định Bộ luật
tố tụng hình sư, Điều tra viên được phân công điều tra vụ án hình sự (tức đã có
khởi tố vụ án để điều tra) có quyền “triêu tập” những người tham gia tố tụng đến
làm việc; cụ thể là : bị can, người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự,
bị đơn dân sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
Như
vậy, công an chỉ được sử dụng biểu mẫu “Giấy triệu tập” trong tố tụng hình sự,
sau khi đã khởi tố vụ án, phân công điều tra viên. Và những đối tượng cụ thể ở
trên khi được triệu tập phải có mặt. Khi nhận được Giấy triệu tập, người được mời
cần biết rõ vụ án cụ thể nào? Bản thân phải được xác định rõ là thành phần tham
gia tố tụng nào? Và nếu là người làm chứng thì có quyền đòi “chi phí” đi lại,
làm việc…
Cần
nhấn mạnh, theo Thông tư 01/2006/TT-BCA ngày 12/01/2006, Bộ công an “Nghiêm cấm
lợi dụng việc sử dụng giấy triệu tập để giải quyết các việc không đúng mục
đích, đối tượng, chức năng, thẩm quyền như lợi dụng việc ký, sử dụng giấy triệu
tập gọi hỏi nhiều lần về các vấn đề không quan trọng, không liên quan đến vụ án
hoặc hỏi đi hỏi lại về một vấn đề mà họ đã trình bày, v.v... làm ảnh hưởng đến
hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, làm mất uy tín cửa cơ quan, tổ
chức, cá nhân. Nghiêm cấm Điều tra viên gọi điện thoại hoặc thông qua người
khác để yêu cầu người được triệu tập đến làm việc mà không có giấy triệu tập hoặc
giấy mời. Trước khi triệu tập hoặc mời thì Điều tra viên phải tính toán về thời
gian, về việc đi lại của người được triệu tập để tránh gây phiền hà về thời
gian hoặc đi lại nhiều lần của người được triệu tập hoặc được mời. Nếu người được
triệu tập hoặc được mời ở quá xa trụ sở của Cơ quan điều tra thì có thể triệu tập
hoặc mời họ đến trụ sở Công an nơi ở hoặc nơi làm việc của họ để lấy lời khai
hoặc báo cáo đề xuất Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra được phân
công chỉ đạo điều tra vụ án thực hiện việc ủy thác điều tra”.
2) Ngoài
ra, hiện nay, công an còn sử dụng “Giấy mời”- như trường hợp cụ thể của bà NTXM-
với những nội dung mơ hồ như “Làm việc : cho biết sau”; hoặc “làm việc liên
quan….”. Cần xác định ngay, không có qui định nào buộc công dân phải có mặt khi
được mời bằng Giấy mời như này.
Trường
hợp đến làm việc theo Giấy mời, công dân có quyền yêu cầu cơ quan công an cho
biết mình liên quan gì đến vụ án cụ thể nào? Nếu không, công dân có quyền không
trả lời.
Điều
cần lưu ý, theo qui định Bộ luật tố tụng hình sự, điều tra, chứng minh tội phạm
là nghĩa vụ của cơ quan tiến hành tố tụng, nên công dân có quyền từ chối trả lời
những câu hỏi liên quan hành vi có tội hay không? Hay những câu hỏi thuộc về bí
mật cá nhân, người thân, bạn bè …
Cũng
cần biết, theo Thông tư 01/2006/TT-BCA nêu ở trên, ngay cả trường hợp “bị” triệu
tập , Bộ công an cũng qui định nghĩa vụ của Điều tra viên “Khi gặp và tiến hành
lấy lời khai của những người tham gia tố tụng hình sự theo giấy triệu tập hoặc
giấy mời, Điều tra viên phải có thái độ đúng mực, lịch sự, ứng xử có văn hóa
trong hoạt động điều tra. Nghiêm cấm mọi hành vi hống hách, quan liêu, cửa quyền,
lăng mạ, xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm của người được triệu tập đến Cơ
quan điều tra để tiến hành lấy lời khai;…”. Huống chi chỉ là “giấy mời”, công
dân cần bình tĩnh, và phải yêu cầu người làm việc “phải có thái độ đúng mực, lịch
sự, ứng xử có văn hóa …”; không được có “hành vi hống hách, quan liêu, cửa quyền,
lăng mạ, xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm” của mình. Cần nhắc cho người làm
việc biết đến nội dung này của Bộ công an.
Sau
khi làm việc, cần đọc kỹ biên bản, gạch
chéo những chỗ bỏ trống… trước khi ký tên.
Sau
cùng, cần yêu cầu Luật sư đi theo bảo vệ mình, nếu có thể.
