ExxonMobil: Gã khổng lồ dầu mỏ biết về biến đổi khí hậu từ thập niên 1970
- Georgina Rannard
- Phóng viên khí hậu & khoa học, BBC News
Các nhà khoa học cho biết biến đổi khí hậu đang khiến thời tiết khắc nghiệt hơn
Một trong những tập đoàn dầu mỏ lớn nhất thế giới, ExxonMobil, đã dự báo chính xác biến đổi khí hậu sẽ gây ra tăng nhiệt độ toàn cầu ra sao ngay từ những năm 70, nhưng lại phớt lờ dự báo này, các nhà nghiên cứu cho biết.
Theo đó, nghiên cứu riêng của ExxonMobil đã dự đoán việc đốt năng lượng hóa thạch sẽ gây hại thế nào cho hành tinh, nhưng ExxonMobil đã công khai phủ nhận nguy cơ này.
ExxonMobil phủ nhận cáo buộc.
"Vấn đề này đã trở đi trở lại nhiều lần trong những năm gần đây và trong mọi trường hợp, câu trả lời của chúng tôi là nhất quán: 'Ai kết luận 'Exxon Đã Biết' là hoàn toàn sai'," công ty này nói với BBC.
Các tập đoàn bao gồm ExxonMobil đã kiếm được hàng tỷ đô la từ việc bán nhiên liệu hóa thạch - nguồn nhiên liệu làm thoát ra khí thải mà các nhà khoa học, các chính phủ và Liên Hợp Quốc cho rằng gây ra sự nóng lên toàn cầu.
Nghiên cứu chỉ ra rằng các dự đoán của Exxon thậm chí thường chính xách hơn các nhà khoa học hàng đầu của Nasa.
"Điều đó thực sự nhấn mạnh sự đạo đức giả rõ rệt của ban lãnh đạo ExxonMobil, những người biết rằng các nhà khoa học của chính họ đang làm các mô hình khí hậu có giá trị rất cao và họ có quyền truy cập vào thông tin đặc quyền đó. Nhưng Exxon lại nói với chúng ta rằng các mô hình khí hậu này là vô giá trị," Naomi Oreskes, giáo sư lịch sử khoa học, Đại học Harvard, nói với BBC News.
"Kết quả nghiên cứu này là bằng chứng quyết định," đồng tác giả Geoffrey Supran, phó giáo sư chính sách và khoa học môi trường tại Đại học Miami, nói.
"Các phân tích của chúng tôi cho phép chúng tôi lần đầu tiên đưa ra những con số cho những điều mà Exxon đã biết, đó là việc họ đốt các nhiên liệu hóa thạch sẽ khiến hành tinh nóng lên 0,2 độ C mỗi thập kỷ," ông nói.
Các nhà nghiên cứu trước đó chưa từng định lượng những bằng chứng khoa học trong các tài liệu của Exxon, ông nói.
Đáp lại, ExxonMobil chỉ ra phán quyết của một tòa án Mỹ vào năm 2019 kết luận rằng: "Các giám đốc điều hành và nhân viên của ExxonMobil đã cam kết thống nhất thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ của mình một cách toàn diện và tỉ mỉ nhất có thể."
"ExxonMobil cam kết trở thành một phần trong các giải pháp chống biến đổi khí hậu và các rủi ro mà nó gây ra," một người phát ngôn cho biết.
Một biểu đồ mà các nhà nghiên cứu cho biết so sánh các dự đoán về mức tăng nhiệt độ của ExxonMobil với mức tăng nhiệt độ thực tế
"Mô hình khí hậu tuyệt vời của họ, ít nhất, có thể sánh với mô hình khí hậu của các nhà khoa học khí hậu ảnh hưởng nhất và được kính trọng nhất của lịch sử hiện đại," Giáo sư Supran nói, trong khi so sánh nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc ExxonMobil với công trình nghiên cứu của James Hansen thuộc Nasa - người đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khí hậu từ năm 1988.
Giáo sư Oreskes cho biết những phát hiện cho thấy ExxonMobil "cố tình lừa dối" công chúng và các chính phủ.
Bà giải thích: "Họ có tất cả những thông tin này nhưng họ nói những điều rất, rất khác trước công chúng."
Các cuộc điều tra trước đây đã tìm ra các tài liệu của Exxon cho thấy công ty này đã tìm cách lan truyền sự nghi ngờ về khoa học. Một bài báo nội bộ đặt ra "quan điểm của Exxon" để "nhấn mạnh sự không chắc chắn trong các kết luận khoa học" về hiệu ứng nhà kính.
Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí học thuật Science, cũng cho thấy ExxonMobil đã có những ước tính hợp lý về mức độ phát thải cần phải giảm để tránh những tác động xấu nhất của biến đổi khí hậu trong một thế giới nóng lên từ 2 độ C trở lên.
Các nhà khoa học của họ cũng đã bác bỏ một cách chính xác giả thuyết rằng kỷ băng hà đang đến vào thời điểm mà các nhà nghiên cứu khác vẫn đang tranh luận về viễn cảnh đó.
Giáo sư Oreskes và Giáo sư Supran đã thực hiện nghiên cứu sau khi các nhà báo vào năm 2015 phát hiện ra bằng chứng cho thấy ExxonMobil biết về vấn đề biến đổi khí hậu, nhưng bị ExxonMobil cáo buộc là "không nói hết" sự thật.
Họ đã bí mật thu thập dữ liệu khoa học trong hơn 100 ấn phẩm của Exxon và Exxon Mobil từ năm 1977 đến 2014 để đo đạc các dự đoán của tập đoàn này về sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.
Giáo sư Oreskes chỉ ra rằng các dữ liệu cho thấy Exxon về nội bộ thì sử dụng khoa học khí hậu nhưng lại công khai gọi các mô hình khí hậu này là 'suy đoán hoặc 'khoa học tồi'.
Các kết quả nghiên cứu này đã tăng thêm sức ép lên công ty ExonMobil liên quan tới việc họ thực ra đã biết về vấn đề biến đổi khí hậu. Các nhà vận động cho rằng công ty này đã lan truyền các thông tin sai lệch để bảo vệ lợi ích kinh doanh nhiên liệu hóa thạch của họ.
Các nhà vận động cũng đang kiện công ty này ra hàng loạt tòa án ở Mỹ.
Vào tháng 5/2022, một tòa án ở Massachusett, Hoa Kỳ đã phán quyết rằng ExxonMobil cần phải ra tòa với cáo buộc công ty này đã nói dối về vấn đề biến đổi khí hậu.
