Ý kiến: 'Xây chùa hoành tráng nhưng vô hồn'
Ben Ngô BBC Tiếng Việt
25 tháng 2 2019
Bản quyền
hình ảnhFB CHÙA TAM CHÚCImage caption
Báo Việt Nam cho hay chùa Tam Chúc ở Hà
Nam đã mở cửa đón khách đến viếng trong dịp Tết Kỷ Hợi dù chùa này vẫn chưa
khánh thành
Gần đây xuất hiện một số ý kiến ở Việt
Nam cho rằng có hiện tượng xây quá nhiều chùa to, công trình tâm linh kết hợp
du lịch.
Hiện tượng này nên được nhìn nhận ra
sao?
Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam hiện
có khoảng 18 nghìn ngôi chùa, tịnh xá, tịnh thất…
'Hoành tráng nhưng vô hồn'
Giáo sư Nguyễn Huệ Chi nói với BBC từ Hà
Nội: "Hôm Tết vừa rồi tôi có đi cùng đoàn của Trung tâm Minh Triết đến xã
Lưu Xá, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên để thăm hai ngôi chùa cổ và nhỏ là chùa Văn
và chùa Vũ."
"Khi đến viếng các chùa này, người
ta vẫn có thể cảm nhận được không khí thanh tịnh của Phật giáo từ thế kỷ
18."
"Các vị tu hành ở đây dường như còn
xa lạ với mùi tiền."
"Từ hai ngôi chùa ấy, tôi bỗng nghĩ
về bàn tay của những nhóm lợi ích đổ tiền vào tạo nên những ngôi chùa hoành
tráng nhưng vô hồn, văn hóa dân tộc không còn mà lại mang dáng dấp chùa Trung
Quốc như chùa Bái Đính và chùa Tam Chúc."
"Tôi đoán là có nhiều nguyên nhân
cho việc xây chùa to."
Bản quyền hình ảnhFB CHÙA TAM CHÚCImage
caption
Chùa Tam Chúc được các báo Việt Nam mô tả
"là ngôi chùa lớn nhất thế giới"
"Hình như trong tính cách lâu đời của
người Việt có tâm lý muốn cầu phúc lộc, muốn bỏ ra ít tiền ở cửa Phật thì thu
được cái lợi ngay trước mắt."
"Cho nên có người dựa vào tâm lý ấy
nên bỏ tiền xây chùa thật hoành tráng, rồi sau đó thu lại tiền cầu phúc của Phật
tử."
"Tôi sợ rằng rồi đây cái sự tích
lũy tư bản chủ nghĩa trong xã hội Việt Nam hiện nay sẽ ảnh hưởng đến những ngôi
chùa cổ ngày xưa."
"Ở rất nhiều nơi tại Việt Nam, tôi
thấy có sự kinh doanh tâm linh, khiến tôi ghê sợ rằng tính trong sáng nguyên thủy
của Phật giáo đang dần mất đi."
Bản quyền hình ảnhAFP/GETTY IMAGESImage
caption
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis
(giữa, hàng đầu) và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink viếng chùa
Trần Quốc ngày 25/1/2018
'Chùa thì to, nhưng đạo đức xã hội xuống
cấp'
Hôm 25/2, Hòa thượng Thích Không Tánh,
trụ trì tại chùa Liên Trì (đã bị cưỡng chế hồi 2016) nói với BBC: "Tôi thấy
rằng tính chất Phật giáo và sự hành đạo cốt không phải ở những ngôi chùa hoành
tráng."
"Nhất là khi ngày càng có thêm những
ngôi chùa to lớn nhưng tương phản với thực trạng đạo đức xã hội xuống cấp mà
không được chấn chỉnh."
"Phải chăng họ xây những ngôi chùa
ngày càng to lớn là để cho thế giới thấy Việt Nam có tự do tôn giáo và phủ nhận
cáo buộc đàn áp tôn giáo?"
"Người ta sẽ nghĩ gì khi đọc tin về
những ngôi chùa to trong lúc các cơ sở tôn giáo độc lập bị cưỡng chế như chùa
An Cư ở Đà Nẵng, chùa Liên Trì ở Sài Gòn, chùa Sơn Linh ở Kon Tum..."
"Phải nói là những người tu hành
chân chính rất đau khổ khi các cơ sở tôn giáo chính thống bị trấn áp trong lúc
các ngôi chùa bề thế mọc lên như một hình thức kinh doanh tâm linh."
Sinh hoạt Phật Giáo của người Việt tại
Anh có gì lạ?
Hôm 21/2, BBC đã liên hệ ông Bùi Thanh
Hà, Phó Ban Ban Tôn giáo Chính phủ để hỏi nhận định của ông về việc có thêm nhiều
ngôi chùa hoành tráng ở Việt Nam nhưng ông từ chối trả lời.
Giáo sư Trương Quốc Bình, cựu Cục phó Cục
Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch được báo Dân Việt dẫn lời:
"Việc xây dựng các khu chùa đồ sộ là chưa từng có trong lịch sử phát triển
của Phật giáo ở Việt Nam. Từ thời Lý, Trần đến thời Nguyễn, chúng ta không có
các chùa với quy mô hàng hécta, kỷ lục nọ kia như thế. Các ngôi chùa của ta là
các công trình tôn giáo, tín ngưỡng hòa nhập với thiên nhiên, là bao gồm sông,
núi, đất đai và con người ở trong công trình đó, với cảm giác được hòa mình vào
thiên nhiên chứ không phải ở trước một thứ đồ sộ và cảm thấy mình thật nhỏ
bé."
"Nguyên nhân của việc này là khủng
hoảng niềm tin. Trong số những người đi thờ cúng, cổ vũ xây dựng những cơ sở
tôn giáo, cấp đất cho chùa, duyệt dự án có cả các lãnh đạo. Tôi kiến nghị các
cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước phải xem lại việc cho phép và ủng hộ những dự
án này."
Một bài báo hôm 24/2 trên trang
baophapluat.vn hỏi Thượng tọa Thích Nhật Từ - Phó Viện trưởng Học viện Phật
giáo Việt Nam tại TP HCM.
Thượng tọa Thích Nhật Từ nêu quan điểm:
"Xây chùa to, hoành tráng rồi có đúng tinh thần Phật pháp không, có Phật ở
đấy không, về bản chất, nó cũng như những nghi vấn kiểu như: Vì sao Việt Nam phải
phấn đấu trở thành nước giàu, rồi giàu thì có đánh mất bản sắc hay không, còn
trái tim nhân ái hay không?
"Theo tôi đó là những câu hỏi mang
tính hoài nghi, không có lợi gì cho sự phát triển các phương diện từ đời sống vật
chất đến đời sống tinh thần. Tất cả các quốc gia đang phấn đấu trở thành nước
giàu. Việt Nam chúng ta vừa thoát khỏi nước nghèo, trở thành nước có thu nhập
trung bình 2600 USD cho đầu người mỗi năm, đó là một bước tiến lớn sau 4 thập kỉ
vừa qua."
Thượng tọa Thích Nhật Từ nói thêm:
"Trong mấy ngày đầu năm 2019, báo chí Việt Nam phản ánh sự kiện khu vực
Tam Chúc, tỉnh Hà Nam có ngôi chùa 5.500m2 quang cảnh tổng thể. Ngôi chùa đó được
xem là lớn nhất Đông nam Á."
"Tôi rất mong những người đặt câu hỏi
như thế hãy nghĩ đến các công trình tôn giáo ở nhiều quốc gia khác để đặt câu hỏi
rằng nếu như trước đây, những người xây dựng nên các kiến trúc tôn giáo ấy
không có tầm nhìn, dám nghĩ dám làm thì làm sao đất nước họ có những công trình
văn hóa nổi tiếng thế giới như hiện nay?"
