Vatican sẽ mở hồ sơ về Giáo hoàng Pius
XII bị cho là 'ủng hộ Hitler'
5 tháng 3 2019
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage
caption
Giáo hoàng Pius XII cầm quyền ở Vatican
từ 1939 đến 1958
Đức Giáo hoàng Francis nói Vatican
'không sợ lịch sử' và sẽ cho mở thư khố về Pius XII người bị một số giới cáo
buộc thời Thế Chiến 2.
Dự kiến từ tháng 3 năm 2020, các hồ sơ
mật của Vatican về thời kỳ Giáo hoàng Pius XII cầm quyền sẽ được công khai.
Giới nghiên cứu từ lâu nay tìm cách tiếp
cận các hồ sơ của chính Tòa Thánh Vatican về Đức Giáo hoàng Pius XII
(1939-1958).
Ngài bị chỉ trích là đã không làm đủ để
ngăn chặn vụ Diệt chủng người Do Thái (Holocaust) bởi chế độ Nazi ở Đức.
Một số nhóm Do Thái cho rằng thái độ
im lặng khi đó là "đồng lõa" với tội ác khủng khiếp xảy ra giữa
lòng châu Âu.
Ngày Giáo hoàng Francis chọn để mở hồ sơ
về Pius XII là ngày 2/03/2020, đánh dấu 81 năm Hồng y Eugenio Pacelli được bầu
lên ngôi Giáo hoàng, và lấy hiệu là Pius XII.
Vatican và nạn diệt chủng Holocaust
Trong Thế Chiến 2, Vatican giữ vị thế
trung lập. Lên ngôi Giáo hoàng năm 1939, Pius XII đã không lên án đủ mạnh các
tội ác của phát-xít Đức.
Nhưng cả khi phe Trục bị bao vây và bắt
đầu thua trận, Pius XII cũng không ký tuyên bố của Phe Đồng minh tháng 12/1942
lên án tội diệt chủng người Do Thái mà phát-xít Đức gây ra.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage
caption
Vài triệu người Do Thái đã bị chế độ
Nazi của Hitler hủy diệt. Tù nhân Do Thái trong các trại tập trung mặc áo có
gắn hình ngôi sao David
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage
caption
Trại tập trung và là lò thiêu người ở
Auschwitz-Birkenau
Bản quyền hình ảnhCHRISTINE NGUYENImage
caption
Auschwitz: giày để lại trước khi nạn
nhân bị buộc phải bỏ hết quần áo vào buồng hơi ngạt và xác họ sau đó được đưa
vào lò thiêu
Vị Giáo hoàng này, về nguyên tắc là Tổng
Giám mục thành Rome, cũng không làm gì, nói gì công khai để phản đối các vụ ây
bắt và đưa người Do Thái từ Rome sang lò thiêu Auschwitz.
Sau khi Thế Chiến kết thúc, một số hành
động của Pius XII sau bị phát hiện và lên án như lệnh từ Vatican cho các nhà
dòng ở Pháp không trả trẻ em Do Thái mồ côi cho các hội từ thiện Do Thái.
Nhưng nặng hơn, Pius XII bị cho là đã
trợ giúp các tay Nazi khét tiếng trốn sang Nam Mỹ để tránh bị truy bắt ở châu
Âu thời hậu chiến.
Dư luận châu Âu cũng bị ảnh hưởng bởi
cuốn sách 'Hitler's Pope' (Giáo hoàng của Hitler) do nhà báo Anh, John Cornwell
viết hồi 1999, đặt ra danh hiệu đen tối này cho Pius XII.
Chủ đề vị chủ chiên yếu đuối, thụ động
dẫn tới hành vi đồng lõa cùng tội ác cũng được dựng thành kịch 'The Vicar'
(Cha xứ) bởi đạo diễn Đức, Rolf Hochhuth và phim 'Amen' của đạo diễn Hy Lạp
Costa-Gavras.
Nhưng gần đây có bộ phim 'Shades of
Truth' mô tả vị giáo hoàng này tích cực hơn một chút.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage
caption
Hitler có sự ủng hộ của không ít tầng lớp
dân Đức. Hình Đội viên thiếu niên Hitler chào Quốc trưởng của Đế Chế III
Hồi năm 2014, Giáo hoàng Francis nói
Pius XII "từng là người bảo vệ vĩ đại của dân Do Thái" và đã ra
lệnh cho Giáo hội che dấu người Do Thái trong các nhà dòng ở Rome và nhiều đô
thị Ý khác, cũng như ngay trong dinh thự của giáo hoàng là Castel Gandolfo.
